Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün ebedi istirahatgâhı ve Türkiye Cumhuriyetinin anı ve saygı mekanı Anıtkabir'e saygısızlıkta sınır tanımayanlara karşı harekete geçti.
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Anıtkabir’e koyulan ticari otomotlarla ilgili 1 aydır Anıtkabir Komutanlığı’nın “değerlendiriyoruz” sözünün gereğini bekledik, gereği yapılmadı.
Cumhuriyetin anı ve saygı mekanı Anıtkabir'e saygısızlığa yönelik bekleme süremizi doldu. Anıtkabir’e yapılan bu mekansal saygısızlıkla ilgili harekete geçmeyen, oyalama taktiği ile değerlendiriyoruz diyen Anıtkabir Komutanlığı hakkında görevi kötüye kullanmaktan suç duyurusunda bulunduk” dedi.
“ANITKABİR’İN HER YERİNE BİR ŞEY KOYARAK MEKANSAL KARGAŞA YARATARAK…”
Candan, sözlerine şöyle devam etti:
“Anıtkabir bizim göz bebeğimiz, mekan kültürü olmayan, Cumhuriyetle mekânsal hesaplaşma yapanlar uzun süredir her buldukları fırsatta Anıtkabir’e oyun parkı, giysi bağış kutusu, halı saha gibi mekansal müdahaleler yapıyor, şimdi de taş deseni ile kaplanmış ticari otomatlar (kiosklar) yerleştirdiler.
Bir aydır görüşmeler yaparak ve resmi yazılarla bu otomotların kaldırılmasını talep ediyoruz. Anıtkabir’in her yerine bir şey koyarak mekansal kargaşa yaratarak, mekana saygısızlık yapmazsınız . O otomatlar acilen kaldırılmalıdır. Sürecin peşini bırakmayacağız, otomotlar ya kaldırılacak, ya kaldırılacak.”
Candan, süreci şöyle anlattı:
“Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün anıt mezarı olan Anıtkabir’in karşılama mekanı olan Anıttepe girişine, Tandoğan girişine ve Misakı Milli Kulesinin dibine yiyecek ve içecek satışı için ticari otomatlar yerleştirildi. Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Anıtkabir İzleme Kurulumuz tarafından yerinde tespitler yaptık.
Nizamiye girişlerine koyulan otomatlar, yığılmalarla birlikte daha girişte Anıtkabir’e yakışmayan görüntülere neden oluyor. Misakı Milli kulesini dibine koyulan otomatlar ise tescilli kültür varlığı olan anıt bloğun görüntüsünü ve cephesini bozan taş desenli duvar kağıdı ile kaplanmış, ayrıca klimaların pencereden çıkan görüntüleri özensizliğin ve izansızlığın göstergesi.
Anıtkabir Komutanlığı’ndan randevu alarak yüz yüze görüştürmeler de yaptık. Görüşme de Anıtkabir Komutanlığına ticari otomatların kaldırılmasını Anıtkabir’in taşıdığı simgesel değere yakışmayan uygulamaları derhal durdurulmasını istedik.
Anıtkabir Komutanlığı tarafından talebin değerlendirileceği ifade edilirken, 1 aydır ne otomatlar kaldırılmış ne de bir dönüş sağlanmamıştır. Bu nedenle Anıtkabir komutanlığı hakkında suç duyurusunda bulunulmuştur.”
“ANITKABİR’DE ÖZELLEŞTİRME, UYGUNSUZ MÜDAHALELER KABUL EDİLEMEZ”“Anıtkabir’de acil ihtiyaçları karşılamak üzere iki küçük kantin vardır. Bu kantinleri daha önce asker işletiyordu. Şimdi kantinler özelleştirilmiş ve ihale ile işletmeye kiraya verilmiş. Yani Anıtkabir kantinleri özelleştirilmiş” diyen Candan “Askeriye Anıtkabir kantinlerini işletemeyecek durumda ve özelleştiriyorsa gerçekten yazık. Özelleştirme ticari kaygı demektir.
Misakı Milli kulesinin girişindeki kantin girişine şemsiyeler koyulmuş, içerideki kantin büyütülerek, içeriye kafeterya yapılmış, taş duvarların üzeri koruma uygulama süreçlerine aykırı olarak kaplama yapılmış durumdadır.
Anıtkabir’de ticari bir kaygı ve özelleştirme olamaz, nasıl özelleştirildiği, kime verildiği, nasıl bir sözleşme yapıldığı ve kafeterya olarak genişletilmesi ve tarihi yapıya uygunsuz müdahaleler konusunda kurul izni olup olmadığını da araştırıyoruz.”dedi.
Suç duyurusu metninde şu ifadelere yer verildi:
“Yerinde yapılan inceleme sonucunda 07.06.2021 tarihinde Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na, yapılan müdahaleye karşı kurul kararı alınıp alınmadığı hususu sorulmuş ancak bir cevap alınamamıştır.
Öte yandan Anıtkabir Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Yönetmelikte açıkça Anıtkabir’e yönelik her türlü tasarrufta görevli ve yetkili birimlerin Anıtkabir Komutanlığı ve Genel Kurmayın olduğu düzenlenmiş, 2524 sayılı Anıtkabir Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Kanun gereği ise Anıtkabir Komutanlığınca yönetmelik gereği hizmetler yürütüldüğü ve bu görevler arasında “Anıtkabir’in manevi varlığına yakışmayan her türlü tavır, hareket, söz, yazı ve davranışlara izin verilmez” hükmüne yer verilmiştir.
Anıtkabir, Kurtuluş Savaşı’nın ve devrimlerinin önderi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün, Ankara Anıttepe’de (eski adıyla Rasattepe) bulunan anıt mezardır.
Ayrıca 1973’den beri İsmet İnönü’nün de kabri Anıtkabir’dedir. Koruma Kurulu kararı olmadan tescilli bir kültür mirasına yapılan müdahale koruma mevzuatına aykırıdır. Bunu gerçekleştiren tüm yetkililer koruma mevzuatına aykırı davranmak suretiyle görevi kötüye kullanma suçu islemişlerdir.”