1994 yılında Merzifon ilçesine bağlı Aktarla köyünde Amasya Müzesi yetkililerinin gerçekleştirdiği kurtarma kazısında bulunan Roma dönemine ait lahitte Grekçe harflerden oluşan ifadelerle karşılaşıldı. Araştırmalarda kireç taşından yapılan lahitte “Saygı ve merhamet duygularıyla yaklaşanlar Tanrı’dan iyilik görsünler. Ancak kötü niyetle yaklaşanlar, mezarı ele geçirmeye çalışanlar veya başka bir kötülük yapanlar için bu dünya basılmaz, denizler aşılmaz olsun. Çocuklarının, özellikle de karısının hayrını görmesin. Rızkı azalsın” yazıldığı belirlendi.
Lahidin içinden ikisi yetişkin 4 insan iskeletinin çıkartıldığını belirten Amasya Müzesi Müdürü Celal Özdemir, “Ölü hediyeleri olarak tabir ettiğimiz hediyelerin hiçbirine ulaşamadık. Bunun da sebebinin mezarın antik dönemde soygun geçirmiş olduğunu anladık” dedi.Mezarın yüzeyinde korunması için üç yüzüne antik çağ mitolojisinde gözlerine bakan kişileri taşa çevirdiğine inanılan ‘Medusa’nın kabartmaların da bulunduğuna değinen Özdemir, böyle bir lahitle daha önce karşılaşmadıklarını anlattı.
Trabzon’dan Amasya’ya gezi amaçlı gelen Görsel Sanatlar Öğretmeni Levent Kocaman ise ilgilerini çeken lahidin üzerindeki figürlerin ustalıkla çizilmiş olduğunu söyledi.