Bitlis merkeze bağlı Çeltikli köyünde vatandaşlar asırlardır dededen kalma yöntemlerle imece usulü doğal çeltik ekimi yapıyor.
Teknolojinin kullanılmadığı tarlalarda imece usulü çeltik ekimi yapan çiftçiler, günün ilk ışıklarıyla tarlalara girip küreklerle çeltik havuzları oluşturuyor. Çeltikli köyü sakinleri, ekimini yaptıkları çeltiğin doğal ve sağlıklı olduğunu belirterek, dededen kalma gelenekleri yaşatmaya çalışıyorlar. Çeltikli köyünde yetiştirilen ve bölgede pazarlanan pirincin en büyük özelliği ise diyabet hastalarının bile tüketebileceği türde olmasıdır.
Köyde yüzyıllardır üretilen pirinç için köylüler her yıl imece usulü ile tarlalarını ekiyor. Mayıs ayı başlarında başlanan ekim işlemleri ay sonuna kadar devam ediyor. Her sabah toplanan köylüler, tarlaları bir bir düzenleyerek ekim işlemini tamamlıyor.
Köyde pirinç ekimini yapan Ferhat Kın, bu pirincin yüzyıllardan beri geleneksel yöntemlerle ekilip biçildiğini belirterek, üretimin zorlu ekim işlemleri ile hasat dönemine kadar 4 aylık bir süreci kapsadığını söyledi. Kın, yüzyıllardır bu işi yaptıklarını, pirincin dedelerinden kendilerine yadigâr kaldığını ifade ederek, şunları söyledi:
“Bu pirinç ekim işi süreci çok zor. Kalite ve lezzet bakımından en iyi pirincin bizde olduğunu düşünüyoruz. Şeker hastalığına iyi geliyor. Şeker hastası olan bir insan rahatlıkla tüketebilir. Biz bu pirinci ekerken emek veriyoruz. Alın teri ile olan bir şey. Pirincin ekimine gelecek olursak düz bir tarlayı traktörle ilk önce harmanlıyoruz. Traktör tarlanın içine giriyor ve toprağı hamur kıvamına getiriyor. Sonra biraz bekletip toprağın sertleşmesini bekliyoruz. Biz köyde pirinç ekim işini yardımlaşarak yapıyoruz. Köylülere haber veriyoruz, onlarda geliyorlar ve yardımlaşıyoruz. Daha sonra herkes geldikten sonra tarlayı ekmeye başlıyoruz. Daha sonra tohumcu tohumu suya atıyor, tohumlar suya atıldıktan sonra su ısındıkça pirinçler suyun içinde kalıyor. Yaklaşık 4 aylık bir sürecin sonunda hasat etmeye başlıyoruz. Hasat sonrası traktör 45 dakika boyunca hasat ettiğimiz pirinç sapları üzerinde işlem yapıyor. Bu da pirincin ayrışmasına neden oluyor.”
Köylülerden Maşallah Demir ise “Biz burada yüzyıllardan beri pirinç ekimi yapmaktayız. Bu pirinç ekimi tamamen makinesiz, el yapımı, insan gücüyle yapılan ve insan gücüyle beraber imece usulü yaptığımız bir ekim sistemidir. Burada pirinç ekimi yapmaktayız. Yaklaşık pirinç ekme süremiz 20 gün sürüyor. Daha sonra 4 ay bekliyoruz. Daha sonra hasat zamanı geliyor. Biçtikten sonra değirmene götürüyoruz. Buranın pirinci tamamen yerli üretim olduğu için katkı maddesi yoktur. Aynı zamanda hastalıklara karşı da özellikle şeker hastası olan insanlara da iyi geldiğini biliyoruz” şeklinde konuştu.