Dünya’da meydana gelen volkanik patlama ve orman yangınlarının neden olduğu toz bulutlarının hareketi sırasında mavi tonlarında görünen Dolunay, ilk kez 1883 yılında belirgin şekilde fark edildi. Aslında Ay’ın renginin değişmediğini, toz bulutları sebebiyle öyle göründüğünü bildiren gökbilimciler, mavi tonuna en yakın dolunayın 1991 yılında görüntülendiğini açıklıyor.
UZMANI ANLATTI
Aka Okulları Gözlemevleri Sorumlusu Astronom Erkan Arı, bir ay içerisinde ayın iki kez dolunay evresinde olmasına ‘mavi ay’, iki kez yeni ay evresinde olmasına ise ‘kara ay’ adı verildiğini, bu adı ilk olarak 1946 yılının mart ayında yayınlanan Sky and Telescope dergisinin yazarı J Hugh Pruett’in ortaya attığını söyledi. Arı, “Her ne kadar daha önce ismi duyulmuş olmasa da ve çok nadir geçekleştiğini sandığımız bu gök olayı yaklaşık olarak her 2,5 yılda bir meydana gelir. Ay’ın aynı evresini tekrar görebilmemiz için 29,5 gün geçmesi gerekir ve buna sinodik periyot adı verilir. Yani ayın dolunay evresini tekrar görebilmemiz için 29,5 gün geçmesi gerekir ve şubat ayı hariç tüm aylarda mavi ay görülebilmesi mümkündür. En son 2 Temmuz 2015 tarihinde dolunay evresinde bulunan Ay, 31 temmuz 2015 tarihinde Dünya’ya yaklaşık olarak 372 bin 179 kilometre uzaklıkta bulunacak. Bu da Dünya’ya yaklaşık 13 bin kilometre yakın konumda olacak demektir” dedi.
NE ZAMAN GÖRECEĞİZ?
Astronom Erkan Arı, bu gök olayının Türkiye saati ile 13.43’te başlayacağını belirterek, “İstanbul’da Ay saat 19.29’da doğduktan sonra gözlenebilecektir. Tutulmalardan farklı olarak, Dünya’da karanlık olan her yer bu gök olayını görebilir. En son 31 ağustos 2012 tarihinde gerçekleşen mavi ayın bir sonraki periyodu ise 31 Ocak 2018’dir. En son 2004 yılında gerçekleşen temmuz mavi ayının bir sonraki zamanı ise 2034 yılıdır. Büyük olasılıkla kimse Ay’ı mavi renkte göremeyecek. Volkanik patlama ya da orman yangını gerçekleştiğinde ortaya çıkan kül bulutlarının ışığı kırması sonucunda Ay’ın, mavi ya da yeşil renklerde görüldüğü tarihte kaydedilmiştir. 1883 yılında Endonezya’da gerçekleşen Krakatoa yanardağı patlamasında Ay mavi olarak görülebilmiştir” diye konuştu.
Arı, konuşmasının sonunda tam ay tutulmasının da 28 Eylül 2015 tarihinde gerçekleşeceğini ifade etti.