İstanbul
Emtia piyasasında geçen hafta yön arayışının hakim olduğu güçlü bir oynaklık görüldü.
ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz artışlarında sona gelmiş olabileceği beklentisi, küresel ekonomik aktiviteye ilişkin devam eden endişeler, üretim beklentileri ile iklimsel ve hava durumuyla ilgili faktörler, geçen hafta emtia piyasasında öne çıkan unsurlar oldu.
ABD Merkez Bankasının faiz kararı ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamalarının piyasa beklentilerine paralel olmasıyla piyasalarda risk iştahı arttı.
Fed, politika faizini beklentiler dahilinde yüzde 5,25-5,50 seviyesinde sabit tutarken, bankadan yapılan açıklamada, son göstergelerin ekonomik aktivitenin üçüncü çeyrekte "güçlü" hızda büyüdüğüne işaret ettiği bildirildi.
Fed Başkanı Jerome Powell da bankanın politika kararı sonrasında düzenlediği basın toplantısında, enflasyonu yüzde 2 hedefine indirme konusunda kararlı olduklarının altını çizerek, ilave para politikası sıkılaştırmasının kapsamı ve politikanın ne kadar süreyle kısıtlayıcı kalacağı konusunda gelen verilere ve gelişen görünüm ile risklere göre karar alacaklarını anlattı.
Geçen hafta değerli metallerde ise karışık bir seyir görüldü.
Altında fiyatlar yüzde 0,6, paladyumda yüzde 0,3 kayıpla, gümüşte fiyatlar yüzde 0,4, platinde ise yüzde 2,9 kazançla haftayı tamamladı. Fed'in şahin politikalarının sona ermiş olabileceği beklentisiyle küresel piyasalarda risk iştahı artarken, altına olan talep azaldı.
ABD'de beklentilerin altında kalan istihdam artışı, ülkede sıkı iş gücü piyasasının gevşemeye başladığına işaret ederken varlık fiyatlarında ABD Merkez Bankasının faiz artışlarında sona gelmiş olabileceği beklentisiyle tahvil faizlerindeki gerileme ise gümüş fiyatlarını destekledi.
Küresel çapta, otomobil fiyatlarının düşeceğine yönelik endişeler paladyum fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
Enerji tarafında da karışık bir seyir öne çıktı
Geçen hafta enerji emtialarında da karışık bir seyir öne çıktı.
Brent petrol fiyatları yüzde 4,2 değer kaybıyla, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gaz fiyatları ise yüzde 11,1 kazançla haftayı tamamladı.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkede ham petrol stoklarının 774 bin varil arttığını duyurdu. Piyasa beklentisi stokların 1,2 milyon varil artacağı yönündeydi. Ülkede petrol talebinin düştüğüne işaret eden veriler fiyatların yükselişini kısıtladı.
Değişen hava tahminleri doğal gazdaki hareketin arkasındaki temel faktör olmaya devam etti.
Baz metallerde ise genel olarak yukarı yönlü bir seyir görüldü.
Geçen hafta fiyatlar bakırda yüzde 0,9, kurşunda yüzde 0,1, alüminyumda yüzde 1,5, çinkoda yüzde 2,5 yükselirken, nikelde yüzde 1,5 azalış kaydetti.
Fed’in faizlerde zirveye gelmiş olabileceğine yönelik beklentilerin artmasıyla bakır fiyatları yükseldi. Hollanda merkezli madencilik firması metal ve mineral üreticisi Nyrstar'ın madenlerinin ikisini kapatacağını bildirmesi sonrası artan arz endişeleriyle çinko fiyatları yükseldi.
Şanghay Metal Piyasası (SMM), Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki bir alüminyum izabe tesisinin, elektrik kesintisinin ardından üretimini azaltmaya hazırlandığını bildirmesiyle de alüminyum da arz endişeleri öne çıktı.
Küresel talebe ilişkin endişeler ise nikel fiyatlarını baskıladı.
Kakao fiyatları zirve tazeledi
Tarım emtiasında da geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Haftayı Chicago Ticaret Borsasında işlem gören buğdayda fiyatlar yüzde 0,4, mısırda yüzde 0,6 kayıpla, soya fasulyesinde yüzde 2,6 yükselişle, pirinçte ise yatay seyirle tamamladı.
Dolar endeksi haftalık bazda düşmesine karşın buğday fiyatları üzerinde baskısını sürdürürken söz konusu üründe talep endişeleri de devam etti.
Petrol fiyatlarındaki düşüş ve üretim tahminlerinde yaşanan artış, mısır fiyatlarında değer kaybına neden oldu. Mısırın, biodizel üretimi için kullanılan ham maddelerden biri olması nedeniyle petrol fiyatlarındaki değişim, üreticilerin mısır talebinin artmasına veya azalmasına neden oluyor.
Soya fasulyesi fiyatları ise Brezilya’daki olumsuz hava koşulları nedeniyle yükseldi.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'de işlem gören pamukta fiyatlar yüzde 5,6 azalırken, kahvede yüzde 6,2, şekerde yüzde 1,6, ton başına 3.906 doları gören kakaoda ise yüzde 1,3 yükselişle tamamladı.
ABD Tarım Bakanlığının (USDA) üretim tahminlerine göre, dünya pamuk üretim tahminleri önceki aya göre 210 bin artarak 112,6 milyon balya seviyesinde gerçekleşti. Üretim tahminlerindeki yükselişle pamuk değer kaybetti.
Kahvede de arz endişeleri öne çıktı. Vietnam Genel Gümrük Bakanlığı 28 Ekim'de Vietnam'ın kahve ihracatının bu yılın dokuz ayında yüzde 9,5 düşüşle gerilediğini bildirdi. Ayrıca Vietnam'ın bu yılki kahve hasadının yüzde 7'den fazla düşmesi bekleniyor.
Şeker piyasasında üretim açığı olacağına yönelik artan beklentiler, fiyatlarda yükselişe neden oldu. Uluslararası Şeker Organizasyonu (ISO), 2023/24 sezonunda 2,12 milyon ton üretim açığı olacağını tahmin ediyor. Küresel şeker üretiminin, 174,8 milyon tona ulaşmasının beklendiği belirtildi. Hindistan'ın şeker üretimi beklentileri de düşüş gösterdi. Tayland’da kuraklık nedeniyle şeker arzına yönelik endişeler ön plana çıktı.
Kakao piyasası ise Fildişi Sahili ve Gana'daki düşük üretim nedeniyle 2023/24 sezonunda küresel açık beklentisinden destek almaya devam etti.