İstanbul Arel Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Ceren Türkcan, doğaya atıldığında toprak tarafından emilebilir, dönüştürülebilir, kullanılabilir özellikler taşıyan gübre içerikli plastik üretti. Üretilen çevreci plastiğin, herhangi bir ürünü kaplayacak şekilde ambalaj formuna da dönüştürülebileceğini kaydeden Türkcan, deneme çalışmalarını topraksız tarım yapan İzmirli şirket ile birlikte yürüttü. Türkcan’ın projesi sayesinde, doğaya atıldığında uzun yıllar çözülemeyen plastik sorunu ortadan kalkabilecek ve aynı zamanda toprak da besin elde edebilecek.
Doğaya faydalı atık
Proje hakkında bilgi veren Türkcan, “Geliştirdiğimiz proje, sürdürülebilirlik çerçevesinde doğada çözünebilen ambalaj üretmek üzerine yapıldı. Doğada çok fazla atık oluşmaya başladı. Plastik atıklar, kağıt atıklar ve bunlardan türemiş pek çok atık bulunuyor. Tüketim toplumu olmamızdan kaynaklı sürekli atık çıkarıyoruz. ‘Bu atıkları doğada yok edebilir miyiz, yok edilebilir atık yapılabilir mi?’ diye düşündük. Normalde kullandığımız her bir ürünün dışında ambalaj oluyor. Bu plastik olabilir, kağıt içerikli olabilir, naylon içerikli olabilir. Bu ambalajları doğaya attığımız zaman doğada bozulmadan kalıyorlar. Ancak doğada toprak var, bitkiler var. Buradan yola çıkarak laboratuvarda gübre içerikli bir plastik ürettik. Ürettiğimiz materyaller, ilerleyen zamanlarda farklı farklı sektörlerde, farklı farklı alanlarda ambalaj olarak kullanılabilecek. Yani siz bu içerikle elde edilen bir ürünün ambalajını toprağa attığınızda toprak tarafından yavaş yavaş metabolize edilmeye başlayacak ve oradaki bakteriler tarafından daha hızlı bir şekilde parçalanabilecek. Plastik ambalajlar doğada bulundukları zaman yüzyıllarca kalabiliyorken, bizim geliştirdiğimiz malzeme bitkilerin beslenebileceği, bakterilerin beslenebileceği içeriklerden oluşuyor. Buna bağlı olarak çok hızlı bir şekilde kullanılıp hiç atık kalmayacak hale gelene kadar dönüştürülebiliyor. Yani biz bu ambalajları toprağa bile atsak doğayı beslemiş olacağız” dedi.
“Ambalaj formunda üretilebilir”
Projenin pek çok alanda kullanılabileceğine dikkat çeken Türkcan, “Kozmetik alanda kullanılabilir, boya şirketleri tarafından kullanılabilir, tarım sektöründe ve topraksız tarım sisteminde kullanılabilir. Kullandığımız gıda ambalajları da dahil olmak üzere kullanabileceği sektörler neredeyse sınırsız. Üretilen bu malzemeye ‘gübre içerikli plastik’ demek, ‘çevreci plastik’ demek daha doğru olur. Ürettiğimiz disklerin her birinin içerisinde bitkiler tarafından kullanılabilecek farklı farklı besin içerikleri bulunuyor ama aynı zamanda bunlar plastik. Bunların içerisinde hem toprak tarafından emilebilir, dönüştürülebilir, kullanılabilir besinler var hem de ambalaj sektöründe kullanılabilmesi için biraz daha katı halde üretmek için kullandığımız polimerik içerikler var. Şu an disk şeklinde ürettiğimiz malzeme, üstenildiği takdirde ürününü saracak ambalaj formunda da üretilebilir. Bu geliştirmiş olduğumuz ürünler, laboratuvar ölçülerinde geliştirilmiş ürünler. Burada üniversite sanayi iş birliğine vurgu yapmak istiyorum. Bir kadın girişimci olarak kendi şirketim de var, ortaklığını yaptığım şirketler de var. İlk denemelerimizi İzmir’de topraksız tarım yapan bir şirket ile topraksız tarım üzerinde yapıyoruz. Kendi şirketimde de ambalaj olarak kullanımıyla ilgili ön denemeler yapmaya başlayacağız” diye konuştu.