Ankara
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın sahibi Meta'nın içerik denetleme politikaları ve sistemlerinin, 7 Ekim'den bu yana devam eden İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ardından Instagram ve Facebook'ta Filistin'i destekleyen paylaşımları giderek daha fazla susturduğunu bildirdi.
HRW'nin yayımladığı "Meta'nın Tutulmayan Sözleri: Instagram ve Facebook'taki Filistin İçeriğinin Sistemli Sansürü" başlıklı 51 sayfalık raporda, Mark Zuckerberg'e ait Meta'nın, bünyesindeki sosyal medya platformlarındaki İsrail yanlısı tutuma işaret edildi.
Raporda, Meta platformlarında Filistin'i destekleyen barışçıl ifadeler ve Filistinlilerin insan haklarına ilişkin kamusal tartışmalar da dahil olmak üzere paylaşımlarının kaldırıldığı ve bastırıldığı belgelendi.
HRW, rapor çalışması çerçevesinde 60'tan fazla ülkeden 1050 sansür vakasını inceledi.
Her biri en az 100 kez tekrarlanan 6 temel sansür modelinin belirlendiğine işaret edilen raporda, bunlar arasında içeriğin kaldırılması, hesapların askıya alınması veya silinmesi, içerikle etkileşimde bulunamama, hesapları takip edememe veya etiketleyememe, Instagram/ Facebook Live kullanımını kısıtlama ve bir kişinin gönderilerinin, hikayelerinin veya hesabının bildirimde bulunulmadan görünürlüğünde azalmaya gidilmesinin yer aldığı ifade edildi.
Raporda, incelenen vakaların, Filistinli, bölgesel ve uluslararası insan hakları örgütlerince yürütülen Meta'nın Filistinlileri destekleyen içeriklere yönelik sansürünü detaylandıran yıllarca süren raporlamalarıyla tutarlılık gösterdiği vurgulandı.
Raporda, Filistin yanlısı içeriklerin kaldırılması ve bastırılmasının Meta'nın içerik denetleme politikalarından ve tutarsız uygulamasından kaynaklandığı belirtilerek 300'den fazla vakada, itiraz mekanizmasının "arızalanması" nedeniyle kullanıcıların içeriğe itiraz edemediği kaydedildi.
Raporda, platformun, Filistinlilerin yaralanma ve ölümlerini belgeleyen haber değeri taşıyan onlarca içeriği kaldırarak tutarsız yaklaşımına devam ettiğine işaret edildi.
HRW'nin üst düzey yöneticilerinden Deborah Brown, "Meta'nın Filistin'i destekleyen içeriği sansürlemesi, tarif edilemez boyuttaki vahşet ve baskıların halihazırda Filistinlilerin ifadelerini boğduğu bir dönemde, acıları daha da aşağılıyor." ifadesini kullanarak Meta'nın sansürünün Filistinlilerin acılarının silinmesine katkıda bulunduğunu söyledi.
Brown, "Meta, modası geçmiş özürler ve boş vaatler yerine, şeffaflık ve iyileştirme yönünde somut adımlar atarak Filistin ile ilgili sansürü tamamen dikkate alma konusunda ciddi olduğunu göstermeli." değerlendirmesinde bulundu.
Meta, ABD'nin belirlediği "terörist örgütler" listelerini uyguladı
Belgelenen yüzlerce vakada Meta'nın, ABD'nin belirlediği "terörist örgütler" listelerinin uygulandığı "Tehlikeli Örgütler ve Bireyler" politikasına başvurduğu ifade edilen raporda, Meta'nın, bu listeleri, İsrail ile Filistinli silahlı gruplar arasındaki gerilimler hakkındaki meşru söylemi kısıtlamak için kapsamlı biçimde uyguladığı kaydedildi.
Meta, taahhütlerini yerine getirmedi
HRW'nin raporu, Meta'ya yönelik ilk şikayet değil.
2021 tarihli bir HRW raporunda da Facebook'un İsrail ve Filistin'le ilgili insan hakları sorunlarının tartışılmasına yönelik sansürü belgelenerek Meta'nın "birçok insanı keyfi olarak ve açıklama yapmadan susturduğu" belirtilmişti.