Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) SAYEM Projesi çerçevesinde TEİ’ye TJ35 motorlarında kullanmak üzere motor parçası üretecek.
Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi kurulduğu 2019 yılından bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmalar ve projelerle Türkiye’nin gözde üniversiteleri arasına girmeyi başardı. Savunma sanayi alanında önemli katkılar sağlayacak lisansüstü eğitim, Ar-Ge projeleri ve yenilikçi yaklaşımlarıyla adından söz ettiren Üniversitenin son olarak SAYEM Projesi çerçevesinde eklemeli imalat alanındaki projesine destek kararı çıktı. Bu proje sayesinde Türk havacılık motorlarında ilklerin markası olan TEİ’nin TJ35 motorlarına eklemeli imalat sistemi kullanılarak parça üretilecek. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kul, sundukları projeye destek kararının çıktığını söyleyerek, sözleşme aşamasına gelindiğini ifade etti.
“İleri Araştırmalar Üretim Merkezi’miz eklemeli imalat konusundaki SAYEM çağrısına çok uygundu”
SBTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kul, SAYEM projesine eklemeli imalat alanında projeler sunulduğunu söyleyerek, “Burada amaç , ülkemizde öncelikli alanlarda üniversitelerin aynı zamanda özel sektörün ve kamunun bir ağ mekanizmasını oluşturarak bir konsorsiyum kurmak ve öncelikli alanlarda ülkemizde teknoloji seviyesini 9 seviyesine çıkarmaktır. Yani ticarileşme aşamasına gelecek projelere destek kararı çıkmaktadır. Bu çerçevede eklemeli imalat alanında bir SAYEM projesi çağrısına çıkılmıştı. ERMAKSAN’ın konsorsiyum yöneticisi olarak yer aldığı projede üniversite ve çoğunluğu önemli savunma sanayi şirketlerinden oluşmuş özel şirketlerden oluşan yaklaşık 30 adet konsorsiyum üyesi bulunmaktadır. Bizim de İleri Araştırmalar Üretim Merkezi’miz eklemeli imalat konusundaki SAYEM çağrısına çok uygundu. Biz de bu çerçevede SAYEM projesine başvuruda bulunduk. Hakem değerlendirmelerinden geçti. 7 üniversitede çalışan hocalar tarafından projelerimiz değerlendirildi ve destek kararı çıktı. Şu anda sözleşme aşamasına gelindi. Bu konsorsiyuma üye şirketlerin ve üniversitelerin imzasıyla birlikte proje yürürlüğe girmiş olacak” dedi.
“3 milyon lira bütçesi olacak”
Rektör Kul, projenin yaklaşık 3 milyon lira bütçesi olacağını söyleyerek, “TEİ ile görüşmeler sonucunda onlara bir teklifte bulunmuştuk. Dünyadaki uçak motorlarındaki bazı parçalar dünya devi şirketler tarafından bazı özel alaşımlar kullanılarak üretiliyor. Dünyadaki bazı şirketler Kobalt Krom Molibden alaşımlarına geçiş yapmışlar. Eklemeli imalat ile son yıllarda bunların çok yüksek miktarda üretimini gerçekleştirmişler ve piyasaya arz etmişler ya da kendi motorlarını da kullanmışlar. Bu teklifi TEİ’deki ekiple birlikte masaya yatırdık. Dedik ki; dünyada böyle bir gelişme var. Motor parçalarında kullanılan süper nikel alaşımları yerine dünyada kullanılmaya başlanmış Kobalt Krom alaşım larını birlikte geliştirelim. Bunu Üniversitemizin İleri alaşımlar Üretim Merkezi’nde geliştirelim. Sonra bunları toz metal formuna dönüştürelim. Çünkü eklemeli imalatın ham maddesi toz metaldir. Böylece ham maddeyi de yerli olarak kendi imkanlarımızla üretmiş olacağız. Bizden hangi geometrilerde, nasıl parçalar isteniyorsa bunların teknik çizimleri veya katı model tasarımlarını bizimle paylaşın ve birlikte imalatını gerçekleştirelim. Bunların uçak motorlarında kullanılıp kullanılamayacağını belirleyen testleri de siz yapın. Uzun soluklu, çok faydalı istişarelerimiz oldu. Projeyi birlikte olgunlaştırdık. Hangi parçaların imal edileceğini, hangi alaşımın geliştirileceğini, hangi tozun üretileceğini kararlaştırdıktan sonra projeyi olgunlaştırıp başvuruda bulunduk. Proje Bilim Kurulları tarafından, yani bu alanda uzman profesörler tarafından değerlendirildi. Desteklenmeye karar verildi. Bu projenin 3 milyon civarında bir bütçesi olacak” şeklinde konuştu.
“Motor parçası ve ham madde yerli ve milli imkânlarla üretilecek”
Proje Yürütücüsü Doç. Dr. Nazım Babacan, TJ35 motorlarında kullanmak üzere motor parçası ve hammadde olarak metal tozların yerli ve milli imkânlarla üreteceklerini söyleyerek, “Üniversitemizde 2020 yılında Orta Anadolu Kalkınma Ajansı aracılığıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın fonlarıyla kurulmuş olan İleri alaşımlar Üretim Merkezi’mizde şu anda bir SAYEM projesi gerçekleştirilecek. Bu projemizde ERMAKSAN ve TUSAŞ Motor Sanayi firmaları bizim proje ortaklarımız olacaktır. Bu projemizde yerli üretim olan ERMAKSAN seçici lazer ergitme eklemeli imalat sistemini kullanarak TEİ’ye TJ35 motorlarında kullanmak üzere motor parçası üreteceğiz. Aynı zamanda bu parçanın üretimi sırasında kullanılan ham madde metal tozlarını da yine üniversitemizde kurulmuş yine yerli imalat olan gaz atomizasyon sisteminde toz haline getireceğiz. Yani hem toz hem de üretilecek parça yerli ve milli imkânlarla üniversitemizde üretilecektir. Eklemeli imalat teknolojisi hem savunma sanayinde hem de medikal sektörde ülkemize hızla girişi sağlandı. Eklemeli imalat yöntemi İHA’lara, SİHA’lara ya da çeşitli farklı uçaklara kritik parçaların, özellikle kompleks şekilde parçaların üretiminde sıklıkla tercih edilmektedir. Üniversitemiz de bu alanda yaptığı yatırımlarla kısa sürede Türkiye’de söz sahibi olmuş ve çalışmalarını ilerleyerek devam ettirecektir” ifadelerini kullandı.