Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), internet kullanıcılarına karşı teknik veya ilişkisel tarzda zarar verecek bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak yapılan paylaşımlar ve davranışlarda bulunan siber zorbalardan kurtulmanın yollarını açıkladı. Sosyal paylaşım sitelerinin kullanımının artmasıyla siber zorbalığın özellikle okullarda önemli bir sorun haline geldiği belirtildi.
Sosyal paylaşım ağlarının dünya ile birlikte ülkemizde de kullanıcı sayısı hızlı bir şekilde artmasıyla gerçek ve sanal dünya ayrımı giderek ortadan kalkıyor. Bu artış ile birlikte internet ve sosyal ağlar, bilinmeyen, fark edilemeyecek veya algılaması zor, pek çok tehdit ve tehlikeyi de beraberinde getiriyor. Bu tehlikelerden biri olan 'siber zorbalık'a dair BTK'nın resmi internet sitesinde önemli açıklamalarda bulunuldu. 'Utanç verici kaba davranışlar, küfürlü paylaşımlar, tehdit, taciz ve negatif yorumlar, izinsiz fotoğraf paylaşımı, 'siber zorbalık' olarak tanımlandı.
Açıklamada, "Kullanıcılara karşı teknik veya ilişkisel tarzda zarar verecek bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak yapılan paylaşımlar ve davranışlar siber zorbalık kapsamına girer. Elektronik ortamlarda yapılan zorbalık elektronik zorbalık, sanal zorbalık veya siber zorbalık olarak da adlandırılır.Sanal ortamlarda kullanıcıların davranış biçimleri gerçek hayattan farklıdır. Kullanıcılar bu ortamda sanal kimlikler oluşturmakta, duygu, düşünce ve çeşitli bilgileri tanınma korkusu yaşamadan rahatlıkla paylaşabilmektedir. Bunun bir sonucu olarak dedikodular, tehditler ve uygunsuz içerikler internette çok hızlı bir şekilde yayılmakta ve genç nesli hem siber zorba hem de siber mağdur yapabilmektedir." denildi.
ERGENLER VE GENÇLER SİBER ZORBALARIN KURBANI
Her yaş grubundan insan siber zorbalığa karşı savunmasız olduğunun vurgulandığı açıklamada, ergenler ve genç yetişkinlerin de siber zorbaların kurbanı olduğu dile getirildi. Siber zorbalığın özellikle okullarda önemli bir sorun haline geldiğinin altı çizilen açıklamada şu ifadelere yer verildi; "Dijital oyunların içerisinde yer alan şiddet ya da sosyal ağlarda maruz kalınan siber zorbalığın özellikle çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimine karşı olumsuz bir etkisi vardır. Siber zorbalıkta saldırgan ile saldırıya uğrayan arasında fiziksel bir temas olmamasına karşın saldırıya uğrayan kişi psikolojik açıdan zarar görür. İnternet ortamında kullanıcıların en fazla sorun yaşadıkları zorbalık, yabancılarla tanışma, dolandırıcılığa ya da istismara maruz kalma ile bilinçsiz veri paylaşımı konularında yaşanmaktadır."
HANGİ EYLEMLER SİBER ZORBALIK KAPSAMINA GİRER?
İşte siber zorbalık kapsamına giren davranışlar, "Çevrimiçi ortamlarda kendiniz, bir yakınınız veya çocuğunuz bu durumlara maruz kalıyorsa siber zorbalıkla karşı karşıyasınız demektir. Dedikodu: Kamuoyunda spekülasyon oluşturma. Çevrimiçi ortamlarda hakkınızda kasıtlı ve alenen dedikodu yapılması.Dışlama: Bir grup arkadaştan bir kişiyi ayırma. Özellikle okulda başlayan ve siber ortamda devam eden dışlanma. Taciz: Sürekli ve kasıtlı olarak yapılan zarar verici ve rahatsız edici davranışlar.Takip: Her an izlenildiğini hissetme. İnternette başlayıp, gerçek hayata yansıyan takip ediliyormuş hissi. Trollemek: Kasten ve maksatlı olarak yapılan provokasyon (kışkırtma) ve örtülü hakaret, sabote. Yorumlar: Yazı, fotoğraf, video yoluyla yapılan hakaret ve küfür içeren negatif iletiler. Saygısızlık: İletişimde haddi aşmak ve bunu devam ettirmek.Sahte Hesap: Kurban adına sahte hesaplar oluşturarak ve bu oluşturulan sahte hesaplar yoluyla tehdit ve zorbalığı sürdürmek. Kandırma: Başkalarının çeşitli, gizli bilgilerini yayınlayarak ve bunları çarpıtarak insanları aldatmak, dolandırmak. Manipüle: Kurbanın kendisi gibi davranmak."
İŞTE SİBER ZORBALIKTAN KORUNMANIN İPUÇLARI
BTK açıklamasında siber zorbalıktan korunmanın ipuçları şöyle sıralandı: "Her şeyden önce iletişim araçları ve internet bilinçli kullanılmalıdır. Ele geçirilmesi ve tahmin edilmesi zor kullanıcı şifresi belirlenmelidir. Güvenlik (antivirüs vb.) yazılımları güncel olmalıdır. Yüz yüze ilişkilerdeki etik kurallar sanal ortamda da aynıyla uygulanmalıdır. Tanımadığınız kişilerden gelen mesajları okumamak, onaylamamak, paylaşmamak ve engellemek sizi her zaman daha güvenli kılar. Kişisel bilgileriniz size özeldir, başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Web sitelerini gezinirken şüpheci olun, bilginin kaynağını araştırın ve kişisel bilgilerinizi her web sitesinde paylaşmayın. Size gelen kimliği bilinmeyen maillere dikkat edin. Sahte hesap olma ihtimalini göz önünde bulundurun ve bu gibi durumlarda dikkatli olun. Gerçek hayattaki davranış biçimi sanal ortamda da korunmalı ve siber zorbalığın suç olduğu bilinmelidir. Siber zorbalığa maruz kalan kullanıcı hukukî yollardan hakkını aramak için ilk olarak adli makamlara suç duyurusunda bulunup yasal süreci başlatabilmektedir."
İHA