Eskişehir’de Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) Pilotaj Bölümü Dr. Öğretim üyesi Dr. Tamer Savaş, dron bakımının önemine değinerek, muhtemel bir hasar veya düşmede cihazda 3 bin liradan 20 bin liraya kadar tamir maliyeti çıkabileceği konusunda uyardı.
Son yıllarda kullanımı oldukça artan dron, başta görüntü ve tarımda sunduğu imkanlarla oldukça ilgi görüyor. Henüz yeni bir teknoloji olması nedeniyle sahipleri tarafından yanlış kullanımlarında ise cihazlarda ciddi hasar veya düşme gibi birçok sorunla karşılaşılabiliyor. 1 milyon TL ile bin lira arasında değişen fiyatlara sahip olan dronları kullanırken yapılan bir anlık hatalar, tamiri 3 bin lira ile 250 bin TL arasında değişen maliyetlere neden olabiliyor. Buradan hareketle dronu uçurmak kadar bakımını ve kontrollerini yapmak da cihaz için hayati önem arz ediyor.
Dron tamiri ve bakımı yapan Eskişehir Teknik Üniversitesi Pilotaj Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Tamer Savaş, sık karşılaştıkları ihmaller ile sorunlar hakkında konuştu. Kullanıcıları uyaran Savaş, 20 bin liralık ortalama bir dronun en küçük masrafının dahi 3 ila 5 bin TL arasında maliyete sahip olduğunu belirtti. “Son olarak kuş çarpması gibi olaylar yaşayabiliyoruz”
Dronların neden düştüğünü ve kullanıcı hataları hakkında bilgi veren Tamer Savaş, “Dron eğitimi, satışı ve servis hizmetleri sunmaktayız. ‘Dronlar neden düşer’ sorusunun cevabına gelecek olursak, dronlar zamanında bakım ve onarım yapılmadığı için büyük bir ihtimalle düşebilir. Özellikle son zamanlarda kışın dronlarımızı kullanmıyoruz, bataryalı kendilerini kapatıyor ya da performansları düşüyor; yazın dronlarımızı kullanmak istediğimiz zaman batarya enerjiyi birden kesebiliyor ve dronlarımız düşebiliyor. Bunun yanında, kanat, pervane ve gövde gibi görsel kontrolleri yapmadığımız için ve donanımsal hatalardan dolayı da dronlarımız düşebiliyor. Son olarak kuş çarpması gibi olaylar yaşayabiliyoruz. Özetleyecek olursak, yazılım ve bir hayvan tarafından düşme olayları yaşadığımızı söyleyebiliriz. Aslında uzaklığın çok önemi yok çünkü cihazlarımız çok hassas, 1 metreden düşse 100 metreden de düşse dronlarımız muhakkak zarar görecektir. Özellikle ‘gimbal’ ya da kamera dediğimiz sistem genellikle ilk hasar alan kısımlar oluyor. Bu bölümler zaten sistemin en maliyetli parçaları oluyor o yüzden zamanında bakım ve onarım yaptıracağız, yazılımlarını zamanında güncelleyeceğiz ve uçuş öncesi ile sonrasında kanat, gövde ve motor kontrolü yapmamız gerekecek” dedi. “Yaklaşık 20 bin TL’ye yakın bir maliyetle karşılaşabiliriz”
Dronların bakımları konusunda da bilgi paylaşan Dr. Tamer Savaş şöyle devam etti:
“Tüketici tarafında küçük yani 25 kilogram altında dron kullanıyorsak, bunların yıllık genel kontrollerini yaptığımız bakımlar var. Bunlar genel donanımsal ve yazılımsal kontrollerdir çünkü bazen uçuş sırasında cihazın hasarlı olduğunu anlayamıyoruz, bunu sadece serviste anlayabiliyoruz. Bunun yanında tarım dronları var, yani 25 kilogramın üzerinde olan dronlar. Bunların ise saat ve belirli zaman süreli bakımları var. Motor, pompa ve pervane bakımları var. Bunların muhakkak yapılması lazım çünkü özellikle pompa ve motorda bir sıkıntı olursa dronumuz muhakkak düşecektir ve bu cihazlar düştüğü zaman ciddi derecede maliyetler oluşabilir. Atıyorum bir cihazın sıfır fiyatı 20 bin TL ise, hasardan hasara göre değişebilir ama küçük bir hasar aldıysa 3 ila 5 bin TL arasında bir maliyet çıkabilir. Eğer daha büyük bir hasar aldıysa neredeyse sıfır fiyatına yakın bir maliyet çıkabilir. Yani yaklaşık 20 bin TL’ye yakın bir maliyetle karşılaşabiliriz. Bu durum tamamen dronun sıfır fiyatı ile alakalı, genellikle bakım ve onarım ya da tamir dronun kendi fiyatını aşmıyor. Tarım dronuna bakacak olursak, mesela 500 bin liralık dron kullanıyorsanız, kazanın durumuna göre maksimum 200-250 bin lira civarında maliyet ile karşılaşabilirsiniz. O yüzden küçük ya da büyük fark etmeksizin, bakım ve onarımlarını tam yaparsanız bu tarz maliyetlerle karşılaşmazsınız.”