Bursa’da ‘Kongre Turizmi’nin geliştirilmesi için kurulan Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nin (AKKM) kongre turizimi amacından uzaklaşması, turizm sektöründe memnuniyetsizlik yaratıyor. Turizmciler açıkça dile getirmese de bu durumdan şikayetçi ve Büyükşehir Belediye yönetiminin, AKKM’yi belediye etkinliklerinin yapıldığı bir ‘kültür merkezi’ boyutunda kullandığını, hatta ‘sergi ve panayır alanına dönüştürdüğü’nü düşünüyor. Bursa’da otomotiv ve yan sanayi, tekstil, hazır giyim, makine başta olmak üzere sanayiin hızlı gelişimi, büyüyen üniversite, yıllar önce ‘Kongre Turizmi’ni gündeme getirmişti. Sivil toplum ve iş dünyası buna seferber olurken, özelleştirilmesi yılan hikayesine dönen Merinos’un kentin orta yerindeki değerli arsası üzerinde bu amaçla Merinos AKKM kurulmuştu. Ancak aradan yıllar geçmesine rağmen Bursa, kongre turizminde kayda değer bir yol katedemedi. Başta Bursa Sanayi ve Ticaret Odası ve Büyükşehir Belediyesi olmak üzere bütün kesimlerin desteği ile kurulan merkez kültürel, sanatsal etkinlikler ve STK’ların yararlandığı bir mekana dönüştü. Ekohaber olarak, kongre turizminde gelinen yeri ve yapılması gerekenleri Bursa’da turizm sektörü temsilcilerine sorduk. İşte sorularımız, yanıtları ve sektörden gelen öneriler:
'Yaklaşımın değişmesi gerekiyor’Serdal Can
Seyahat acentası olarak kongre turizmini değerlendirir misiniz?Kongre turizmi, turizmin içinde çok farklı bir başlık. Turizmin içinde değerlendirilmesinden ziyade, kongre turizmi diye ayrı bir başlıkta ele alınması ve profesyonellerin tartışması gereken bir başlık. Bursa kongre turizmi için şu anda altyapı olarak tam yeterli olmasa da büyük bir eksiği de yok, gibi görünüyor. Nedir istenenler? Toplantı merkezinin olması, iyi otellerin olması, iyi restoranların olması, bir de ulaşımın kolay olması. Ulaşımın kolay olması konusunda bir süre daha sıkıntı olacak. Ama önümüzdeki sene, 2017’nin başında, Sabiha Gökçen’den Körfez Köprüsü vasıtasıyla Bursa’ya ulaşım 1 saatin altına düşüncek, o zaman bizim ulaşımımız, İstanbul’dan bile kolay olacak... Bugün Atatürk Havalimanı’ndan Taksim’deki otellere 1 saat 15 dakikada ulaşıyorsunuz. Ama Sabiha Gökçen’den Bursa’ya 45 dakikada ulaşmış olacaksınız. Hep şunu söyledim. ‘Yenişehir Havalimanını canlandıralım, canlandıralım...’dan bir vazgeçmek lazım. Bu artık eski bir şey. Dünya standartlarını yakalamış bir Sabiha Gökçen var. İçinde uçuş pist imkanları, bağlantı noktaları ile müthiş bir havaalanı. Keşke yapabilsek de, Sabiha Gökçen’in adını Bursa Havalimanı olarak değiştirsek... Bu imkansız, ama yapılabilecek bir şey var, Bursalı Sabiha Gökçen Havalimanı diye kullanabiliriz... Bir miktar Bursa’ya yaklaştırmış oluruz.
Merinos biraz daha bekleyecek mi?Tabi tanıtımlarının yapılması lazım. Tanıtımda herkesin üzerine büyük pay düşüyor. Otelcilerin, seyahat acentelerinin, toplantı merkezilerinin, ki burada ağırlıklı olarak Merinos AKKM’yi kastediyorum. Bizim fuara katılmamız da değil, B to B (yüzyüze iş toplantıları) toplantılara gitmemiz ve şehrimizi tanıtmamız lazım ve önemli insanları buraya getirmemiz lazım. Biz İstanbul’da 2019’da yapacağımız bir organizasyon için kitapçık hazırladık. Kitapçıkta validen, emniyet müdüründen şehrin güvenilirliği, davetkarlılığı anlamında prosesyonelce kitaplar hazırladık. Biz her ne kadar Bursa acentesi olsak da İstanbul Convention Büro’nun üyesiyiz. Biz burada bir Bursa Convention Büro açılması konusunda çok büyük çabalar sarfettik. Baktık, onun başı bulunamadı. Başı bulunamamasının nedeni, bu tarz büyük pazarlama etkinliklerinde daha aktif daha yetkin, dile hakim insanların çalıştırılması lazım... Bu tür insanları çalıştırmak da günümüz koşullarındaki rakamlarla olmuyor. Bugün İstanbul Lütfü Kırdar’ın veya diğer kongre merkezlerinin başındaki insanlar bu kaabiliyete sahip insanlar. Bunların ücret olarak talep edecekleri rakamlar da buradaki beklentilerin biraz üzerinde.
Sorun biraz da AKKM’nin yönetiminden mi kaynaklanıyor?Buranın yönetiminde şu anda BTSO başkanımız var, sayın valimiz var, Büyükşehir Belediyemiz var. Dolayısıyla buradan bir kişi çıkmadı henüz. Yani şu kişi profesyonelce bu işi yapsın, acentalardan destek alsın, otellerden destek alsın, hiç değilse ilk sene biz karşılayalım, ama sonraki yıllarda da bu çark kendi kendini döndürsün, diyebilecekleri kolay bir sistem var aslında. Ama buna başlanamadı. Çok aceleci davranmayalım. Yol bitsin. Yolun bitimi ile birlikte otellerimizle, Convention Büro son haliyle, bu yarışın içine Bursa girecek... Ama bugün itibariyle büyük organizasyonlar yok. Merkez ve diğer altyapılar hazır galiba. Yüzde yüz yeterli olmasa da, yetersiz değil buradaki Kongre Merkezi... Tabi yaklaşımda eksiklik var. Biz yemekli toplantıları niye beş yıldızlı otellerde, şık, müzikli bir ortamda yapıyoruz? Amaç sadece yemek yemek değil... Sunum da önemli. Merinos’ta eksikliği de böyle anlıyorum. Yapılmayan bir şey var, o da tanıtım. O tanıtımın çok ağırbaşlı, dikkatli, zaman harcayarak, para harcayarak... Bu harcamanın içine oteller, seyahat acenteleri, kongre merkezleri de elllerini taşın altına koyarak bu işi üstlenmeleri lazım...”
‘Kongre turizmi zamanla gelişir’Hüseyin Özdilek
Şu anda Türkiye’nin Rusya, Suriye gibi iki ülke ve terörden dolayı büyük sıkıntıları var. Biliyorsunuz, dolayısıyla önce bunların ortadan kalkması lazım. Kongre turizmi daha sonra zaman içinde gelişir. Turizmde sadece Bursa değil İstanbul’da da düşüşler var. İtalya’da da var. Dolayısıyla global bir sorun ve çözümü de global düşünmek lazım. Turizm terörün olmadığı yerleri kollar. Avrupa’da da şu anda turizmde bir gerileme var. Almanya’da, Paris’te turizmde bir gerileme var. Belçika’da yüzde 80’e varan rezervasyon iptalleri olmuş. Dolayısıyla bu bir süreç, zor bir süreç. Bursa’da 5 yıldızlı oteller yapıldı, yeni oteller yapılıyor. Kongre turizmine yerli yabancı turistler gelecek. Merinos AKKM’nin başındaki Hasan Çepni başarılı bir insan. Sıkıntılar geçicidir. Kongre turizmi de zamanla gelişir. Ben potansiyelin, kapasitenin yeterli olduğunu düşünüyorum. Hangi kongre yapılmış da otellerimiz yetersiz kalmış?Zaman önemli bence.
‘Merkez BUTTİM’de yapılmalıydı’ Rüştü Dilmen
Rüştü Bey, nerede yanlışlık yapıldı?BUTTİM’de 15 bin kişilik bir kongre merkezi yapılması lazım. İstanbul’daki tur operatörleri ve kongre düzenleyicileri, İstanbul’dan yılmışlar. İstanbul’daki otel fiyatlarının yüksekliğinden dolayı Bursa’ya gelmek istiyorlar. Ama Bursa’da kongre merkezi olmadığı için gelemiyorlar. ,Merinos AKKM’nin neyi eksik?Yetersiz burası... Bakın Merinos tesislerinin öncülüğünü biz yaptık. BTSO’da Celal Sönmez’in katkıları var. Geçmiş dönem belediye başkanımızın katkılarıyla burası yapıldı. O gün de benim içindem bir ses, umutsuzdum... Kongre merkezini, kongre turizmini çok istiyorduk, ama oranın işleyişinden pek umutlu değildim. Ama kenti yöneten büyüklerimiz öyle istiyordu ve öyle oldu. Biz de suskun kaldık. Böyle olacağını görüyordum. Kongre merkezinin yapılacağı yer BUTTİM’deki Erdem Saker’in bloke ettiği mekandır. İnşallah orada birisi çıkar yaparsa bu sorun hallolur. Merkez yapılırsa, Bursa’da otelcisinden yiyecek, içecek sektörüne, inşaatçısına, tekstilcisine herkes bundan faydalanır. Merinos’u ne yapacağız?Yer seçimi yanlıştır. Ben Merinos tesislerini, doğrudan doğruya Atatürk’ün kurduğu bir yer olması nedeniyle bir müze olmasını isterdim. Bursa’ya büyük katkısı olurdu. Ama talan oldu. Etrafı lokanta ve işyerleriyle doldu.
‘Merinos amacından uzaklaştı’Vehbi Varlık
Bursa’da kongre turizmini nasıl değerlendiriyorsunuz. Buna hayli yatırım da yapılmıştı. Ters giden birşey mi var?Kongre turizmi düşünüldü ve bu çerçevede Merinos AKKM’nin yapılmasından çok mutlu olduk, sevindik. Gururlandık, ‘bizim de bir Kongre Merkezi’miz var artık’, dedik. Ancak geçen yıllar gösterdi ki, olması gereken yere bir türlü gidemiyoruz, olmuyor... Dolu dolu çalışan bir kongre binası var aslında, ama asıl amacından uzakta. Yerel hizmetler, belediyeler ve STK’lara hizmet veren bir mekana döndü, dolayısıyla bence amacından çok uzaklaştı. Belediyenin kontrolünde olan bir işletmeye döndü. Halbuki, İstanbul’u örnek almak gerekirdi. Amerika’yı yeniden keşfetmeye lüzum yok. Bursa’da kongre yapan, kongre turizmine çalışan değerli arkadaşlarımız var. Onlarla konuşarak, İstanbul’dan danışman tutarak veya doğrudan onlarla işbirliği yaparak olmalıydı. Gerçekten ulusal kongreler, dünya kongrelerini yapabilmek lazım. Bu bir pazarlama işi. Sadece binanın olması yetmiyor. Oraya müşteri getirmek lazım. Organizasyon getirmek, pazarlama işidir. Yapılacaklar bellidir aslında. Müşteri getiremiyoruz. Nasıl turist getirmek bir maharetse, buraya kongre getirebilmek de bir maharettir. Bir pazarlama, bir teşkilat lazım. Burada değerli arkadaşlarımız var, ama içerideki hizmeti veriyorlar. Ama kongre getirmeleri lazım. Dolayısıyla kongre getiren arkadaşlara, Ankara’dakiler, İstanbul’dakiler, oralarda kongre pazarlayan arkadaşları davet etmek, onlarla hep iletişimde olmak, onlardan yararlanmak lazım. Turizm konuşuyoruz. Belediyenin bakış açısını değiştirmesi, buna önem vermesi lazım. Başka şekilde olmaz. Belediye kongreyi istiyorsa yapar... Ama anladığım kadarıyla belediyenin hizmetlerinin üretildiği, STK’ların gönlünün yapıldığı, derneklerin hizmetlerine sunulan bir mekan olmuş orası. Dolayısıyla belediyeye gönül verenlerin çoğaldığı bir yere dönüyor. Mutlu, güzel bir şey. O da lazım. Güzel bir hizmet, ama kongre ile alakası yok.
Altyapıda herhangi bir sorun var mı?Bursa’da konaklama sorunu yok. Kongre tesisi de yeşil alanlarıyla, otoparkı ile gayet güzel bir tesis. Yakındaki otelleri ile... Eksik birşey de varsa yapılır. Şu anda eksik yokmuş gibi kurulduğu günden beri aynen devam ediyor. Özel bir çaba, kongre turizmi olsun diye bir çaba yok, bizim izlediğimiz bu.
Belediye yönetimi kongre turizmini konusunda pek istekli mi değil?Doğru, istemek lazım. Rahmetli, önceki belediye başkanımız çok çalıştı ama yeterli olmadı. Şimdiki yetkili Hasan Çepni. Dernek başkanı, işadamı.. O adam hangi işe yetişecek, hangi işi yapacak... Kalkıp Bursa için pazarlamaya mı gidecek. Oraya maaşlı, profesyonel birisi lazım. Müşteri bulacak oraya. Belediye başkanımızın buna zamanı olmayacağına göre, oraya doğru bir adam atayacak. Ama pazarlama yapacak adamı atayacak. Oraya oturup, açılışlar yapacak, insanlara mutlu güzel şeyler söyleyecek insanlara ihtiyacımız yok. Pazarlama yapacak adama ihtiyacımız var. Kurumlar lazım, müşteri lazım. Pazarlama müdürü mü, dersin adına, Genel Müdür mü dersin... Eksik olan bu. Kongreler, bölgede bilim, teknoloji, üniversite vs. potansiyeli ile de ilgili. Derneklerin kongreleri, tıp kongreleri, doktorların kendi alanlarında kongreleri, sanayide olur. Neden olmasın, elbette potansiyel var. Ama birisi gidip tutacak kolundan ve bunları buraya getirecek. Pazarlamasını yapacak Bursa’nın. Bursa’yı gezdirecekler, yedirip içirecekler... Uğurlayacaklar.. Memnun edecekler gönderecekler ve yenisi gelecek... Turist için yaptıklarımızı onlara yapacağız. İş basit aslında, ama pazarlama yok. Bursa’da turizm niye gelişmiyor, orada da aynı şey, pazarlamayı bilmiyoruz. Oturmuşuz, şehrimiz güzel, kongre salonumuz güzel diyoruz. Kız güzel, ama alan yok...
Öneriniz nedir? O işi yapacak adamları göreve getirmek lazım. Böyle yırtacak ortalığı, Bursa için koşturacak, köşe bucak gezecek, dünya fuarlarına gidecek... Kongre merkezi için bir genel müdür lazım... Gerçekten Bursa’yı pazarlayacak, Bursa’ya turist getirecek, kongre turizmini organize edecek müdürler. Orada makamında görevini yapan iyi insanlar değil... İyi insanlar var, çok. Ama biz başarılı insan istiyoruz.
‘Merinos profesyonel bir ekibe verilmeli’Halil Güleç
Kongre merkezi için sizce yanlış nerede, neler yapılmalı?Bu amaçla yapılan Merinos AKKM binası tamamen yerele hitabediyor. Orası panayır yeri gibi. Oranın uluslararası olması lazım. Niye? Amacı oydu. Bu bina yapılırken, o zamanın belediye başkanına ruluslararası kongre merkezi yapılsın diye talepte bulunmuştuk. Niyet öyleydi. Bu yatırım onun için yapıldı. Ama şimdi yerele döndü. Orada yerel etkinlikler oluyor. Bunun da, turizmle iştigal eden 50’ye yakın sektöre hiç bir katkısı olmuyor. Orada senfoni orkestrası oluyor, Bademli’deki arkadaş geliyor, taksiciye yarıyor. Halbuki buradaki boyacıya, ayakkabıcıya, otele... Turizmden 50 sektör ekmek yiyor. Bunlara seslenmesi lazımdı. Geçen sene sanıyorum iki ulusal, bir tane de uluslararası kongre oldu. Yani buranın Bursa’daki turizme katkısı yok. Bu uzun vadeli bir çalışma istiyor. Kongre turizmi için asgari iki takvim yılına ihtiyaç var. Siz bugün açıp, hemen bir kongre yapamazsınız. Bunun çalışması, altyapısı var. Ta açıldığı zaman dedik ki, buranın bir profesyonel ekibe verilmesi lazım. Verilmedi, yazık oldu. Bursa için bir kan kaybıdır Merinos yatırımı. Bu saatten sonra ne yapılmalı? Yeniden, bu iş profesyonel bir ekiple beraber yapılmalı, uluslararası kongreleri getirme işine girişilmesi lazım. Veya hiç olmazsa senede 12, 15 ulusal kongre olması lazım. Eskiden kış aylarında Uludağ’da kongreler oluyordu. Bakanlık onu Mart ayından itibaren yapmaya başladı. Yani kışın ölü zamanlarda ulusal kongreler de olabilir. Ama bunun bir altyapısı olması lazım. Çalışmak lazım. Anladığım kadarıyla yeni yönetim olumlu bakıyor. Bu haliyle olmuyor. Fuarlara geçen sene 730 bin kişi gelmiş. Bunun yüzde 20’si şehir dışından gelse 140 bin kişi yapar. Bu da Bursa’ya otelcilere büyük bir katkı. Senede 20-22 fuar oluyor. Düşünsene senede 20 kongre yapsan... Tek kişi gelmiyor kongreye. Eşiyle, çoluk çocuğu ile geliyor. 3-4 gece kalıyor. Bu nedenle, yıllar önce, bu kongre merkezi açılmadan önce söylediğim şeyde hala varım: Burası profesyonel bir ekibe verilmeli! Ankara kongre merkezini profesyonel ekibe verdi. İstanbul profesyonel ekibe verdi. Aklın yolu bir. Herşeyi belediye yapacak diye birşey yok. Belediye zaten yapıyor. Lokantacılık yapıyor. Otelcilik yapıyor... Çıktığım her toplantıda söyledim, ‘buradaki yatırıma yazık’, dedim. Turizmcilerle beraber el ele olacak. Aklın yolu bir... Sonuçta Bursa’ya katkı. Burada ramazan eğlenceleri yapılıyor, yöresel etkinlikler, panayır... Yani koskoca tesis atıl. Şehirlerin etkinlikleri oluyor. Ama onların Bursa turizmine bir katkısı yok.