Her yılbaşında vergi artışı otomatiğe bağlanan alkol ve sigaranın dışında yeni hükümet ve yeni Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın hakkında açıklamalar yaptığı lüks vergisi de beklenir oldu.
Türkiye’de lüks denilince akla hemen kürk, havyar ve pırlanta geliyor. Ancak vergi dünyasında lüks denilince bu anlaşılmaz. Kürk, pırlanta ve havyar ne kadar satılır ki hükümet bu ürünlerin vergisiyle uğraşsın? Tabii ki toplumsal barış ve vergi adaletinin sağlanması için bu ürünlere de vergi getirilmesi düşünülüyor. Ama asıl bakılması gereken otomobil, beyaz eşya, elektronik ve cep telefonu. Değişikliklerin ise Bakan Naci Ağbal’ın komisyon başkanı olarak yönettiği yeni Gelir Vergisi Yasası’nda yapılacağı tahmin ediliyor. Yine de farklı değişiklikler yapılması muhtemel. Vergi camiası KDV oranlarında bir değişiklik beklemiyor. Böylece daha fazla Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) olağan şüpheliler olarak öne çıkıyor. Sadece ithal edilen birtakım beyaz eşya, elektronik ürün ve cep telefonunda ÖTV artışı sık sık dillendiriliyor.
1.600 CC’NİN ÜSTÜ ARAÇ AZALIYOR
Otomobilin servet vergisi denilebilecek MTV ise gündeme sık sık mevcut haliyle motor silindir hacmine göre alınan vergi türünün değiştirilmesi şeklinde geliyor. Özellikle Avrupa’da karbon salımına göre alınan vergi Türkiye’yi de buraya itiyor. Ancak diğer yandan bakıldığında hem devletin vergi gelirlerinin azalmasına tahammülünün olmaması hem de vergi adaletinin sağlanmasıyla ilgili sorunlar doğuracağı için MTV’de bir değişiklik yapılacaksa bunun araç değerine endekslenmesi daha olası. Türkiye’de vergileme 1.300 cc ve aşağısı için 624 liradan (yeni otomobil) başlayıp 4011 cc ve üstü araçlar için 22 bin 717 liraya kadar çıkıyor. Arada en çok satılan 1.300-1.600 cc arasındaki otomobillerde vergi 999 lira ve 1.600 cc’nin üstü ise yeniden 1.700 liranın üstüne çıktığı için bu araçların satışı da aniden düştü. 2011’de 1.600-2.000 cc arası otomobillerin satışı 53 bin 404’ken 2014’te neredeyse yarıya düşerek 26 bin 164’e kadar geriledi. 2015’te de durum aynı. İnsanlar vergisi daha düşük diye 1.600 cc motorun altındaki araçları tercih ediyor. Tabii bu arada devlet de istediği vergi gelirine ulaşamıyor. 2014’te devlet 8.6 milyar liralık MTV geliri elde ederken bu yılın ilk 10 ayında 8.3 milyara ulaşan gelir yıl sonu hedefine zor ulaşılacağını ortaya koyuyor.
178 BİN İLE 50 BİNLİK ARACIN VERGİSİ AYNI
Bu yüzden hükümet MTV’ye bir neşter atabilir. Ancak bu neşterin karbon salımına göre yapılıp verginin daha da azaltılması beklenmiyor. Olası yöntem ise kasko değerine göre yapılacak yeni düzenleme. Vergi Sorunları Dergisi’nde konuyla ilgili çalışma yapan Maliye Müfettişi Adam Er, Türkiye’de kasko değeri 178 bin lira olan lüks araç ile 50 bin 850 lira olan orta sınıf bir aracın 1.600 cc olan silindir hacimleri nedeniyle MTV’sinin 999 lirayla aynı olduğunu ortaya koyuyor. Er’in önerisine göre eğer devlet vergiyi kasko değerinin yüzde 1.25’i kadar alırsa lüks otomobilin vergisi 2 bin 226 liraya çıkıyor; orta segment aracın vergisi ise 915 liraya düşüyor.
Toplamda devletin topladığı vergi çok fazla değişmiyor, ancak pahalı otomobilden daha çok (lüks vergisi) orta segment araçtan daha az vergi alınıyor. Devlet bir şey kaybetmiyor, aksine kazanıyor.