YÖK’ten yapılan açıklamaya göre, tercih sürecinde puan barajını geçmiş olmasına rağmen tercihte bulunmayan üniversite adayı öğrencilerin tercih süreciyle ilgili görüş, beklenti ve eğilimlerinin belirlenebilmesine yönelik olarak geliştirilen anket 19-23 Ağustos tarihlerinde “https://tercihanket.yok.gov.tr” web adresinden çevrimiçi olarak uygulandı. Bu tür bir anket YÖK tarafından yükseköğretim tarihinde ilk defa yapıldı.
Anket çalışmasına katılanların yüzde 40’ı üç ve daha fazla üniversite sınavına girdiklerini ifade ederlerken, yüzde 32’si ise ilk defa üniversite sınavına girdiklerini ifade etti.
ADAYLARIN TERCİH SÜRECİNDE YARARLANDIKLARI KAYNAKLAR
Adaylar tercih sürecinde aile, öğretmen/rehber öğretmen ve arkadaşlarının görüşleri, sosyal medya, YÖK Atlas gibi birden fazla kaynaktan yararlandı. Adayların tercih sürecinde en çok aile ve öğretmen/rehber öğretmenlerinin görüşlerini alarak hareket ettikleri görüldü.
Adayların tercihlerinde geçmişten gelen eğilimlerle aile ve öğretmenler/rehber öğretmenlerin etkisinin daha çok olması, özellikle öğretmen/rehber öğretmenlerin okul ve mesleki danışmanlık alanında verecekleri destekler konusunda da çalışılması gerektiğini gösterdi. Diğer taraftan tercih sürecinde adayların yaklaşık yüzde 20’si son iki yıldır uygulamaya başlatılan YÖK Atlas’tan yararlandı.
ÜNİVERSİTE VE BÖLÜM TERCİHLERİNİ BELİRLEYEN İLK FAKTÖR İŞ BULMA İMKANI
Adayların üniversite ve bölüm tercihlerini belirleyen faktörler arasında ilk sırayı öğrencinin tercih edeceği bölümden mezun olduktan sonra iş bulma imkanı, ikinci sırayı ilgili bölümün giriş puanı, üçüncü sırayı ise üniversitenin bulunduğu şehir aldı. Adayların tercihleri üzerinde öncelikli olarak mezun olduktan sonra iş bulma imkanı, istihdam edilebilirlik etkili olduğu görüldü.
DEVLET ÜNİVERSİTELERİNİ TERCİH ETMEME NEDENLERİ
Adayların devlet üniversitesini tercih etmeme nedenlerini belirleyen faktörler arasında ilk sırayı yüzde 65,73 oranla “öğrencinin istediği bölümler için puanının yeterli olmaması”, ikinci sırayı yüzde 27,39 oranla “kazanma şansının olduğu bölümleri bitirince iş bulamayacağı kaygısı”, üçüncü sırayı ise yüzde 13,23 oranla “bazı üniversitelerdeki eğitimin kalitesi hakkındaki kaygılar” faktörü aldı.
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİ TERCİH ETMEME NEDENLERİ
Adayların yüzde 52,06’sı “öğrenim ücretlerinin yüksek olması”, yüzde 30,72’si “istediği bölümler için puanının yeterli olmaması”, yüzde 13,37’si “kazanma şansının olduğu bölümleri bitirince iş bulamayacağı kaygısı” nedeniyle vakıf üniversitelerini tercih etmediğini belirtti. Adayların, vakıf üniversitelerindeki öğrenim ücretlerini yüksek bulmaları nedeniyle bu üniversitelerde bulunan programları tercih etmedikleri görüldü. Yüksek ücret konusu vakıf üniversiteleri bağlamında öne çıktı.
MESLEK YÜKSEKOKULLARINI TERCİH ETMEME NEDENLERİ
Adayların meslek yüksekokullarını tercih etmeme nedenleri arasında ilk sırayı mezun olduktan sonra iş bulma imkanının kısıtlı olması, ikinci sırayı MYO’larla ilgili olumsuz algı, üçüncü sırayı ise MYO bölümleriyle ilgili yeterli bilgisinin olmaması faktörü aldı. Adayların bir MYO’dan mezun olduktan sonra iş bulma konusunda duydukları kaygı, diğer taraftan MYO’larla ilgili olumsuz algılar ve öğrencilerin MYO bölümlerine ilişkin olarak yeterli düzeyde bilgiye sahip olmaması, MYO’ları tercih etmemelerine neden oldu.
Adayların yüzde 79’u MYO’larda uygulanan çift anadal programı konusunda bilgilerinin olmadığını ifade ederken, sadece yüzde 21’i MYO’larda uygulanan çift anadal programı konusunda bilgilerinin olduğunu ifade etti.
Yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyindeki programlar arasında geçiş, çift anadal, yan dal ile kurumlararası kredi transferi yapılması esaslarına ilişkin yönetmelikte 9 Haziran 2017’de yapılan değişiklikle, MYO öğrencilerine de lisans öğrencileri gibi çift anadal diploma programına devam etme hakkı getirildi.
AÖF’LERLE İLGİLİ OLUMSUZ ALGI
Adayların AÖF bölümlerini tercih etmeme nedenlerine etki eden ilk üç faktör arasında sırasıyla mezun olduktan sonra iş bulma imkanının kısıtlı olması, adayın AÖF bölümleri ile ilgili yeterli bilgisinin olmaması, AÖF’lerle ilgili olumsuz algı yer aldı. Açık öğretim programlarının kazandırdığı yetkinlik konusunda aydınlatıcı bir çalışmanın yapılması, ayrıca bu programların marka değerinin daha da yükseltilmesi hususunda bir yıldır süren çalışmaların devam ettirilmesi gerekiyor.
Ankete katılan adayların yüzde 48’i ek yerleştirmede tercih yapmayı düşünmediklerini, yüzde 64’ü ise gelecek yıl YGS/LYS’ye yeniden gireceklerini ifade etti. Elde edilen bulgular, tercihte bulunmayan öğrencilerin önemli bir oranının ÖSYS-2017’de almış oldukları puanlarla ek yerleştirmede tercihte bulunmak istemediklerini ve öğrenim görmeyi istedikleri bir yükseköğretim programına yerleşebilmek için bir sonraki yıl tekrar ÖSYS’ye başvuracaklarını gösterdi.
(İHA)