Satış vaadi sözleşmelerine gelince, eskiden sadece sözleşmeleri yapıyordu noterlerimiz; Vatandaş da götürüp bu sözleşmeyi tapu sicilinde ayrıca şerh ettiriyordu, şimdi o sözleşmeleri sicile şerh verdirmek için yorulmayacak vatandaş, doğrudan doğruya noter de şerh edebilecek özetle.
Tıpkı veraset ilamlarında yaşandığı gibi eğer sistemin çözemediği sorunlar varsa noterler vatandaşı tapu dairesine yönlendirecek çünkü tapu kayıt örneği ve diğer belgelerden hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durumun varlığı hâlinde noterlerce satış işlemi gerçekleştirilmez diyor yasa.
Vatandaş, (ya da ilgili kişiler/şirketler) bunun için notere tapu harçlarının dışında bir de beş yüz lira ile dört bin lira arasında değişecek ekstra ücret ödemek durumunda. Yanı sıra bir de tapu kadastro döner sermayesine ufak bir miktar para.
Ancak uygulama hemen başlamıyor, Adalet Bakanlığı, kısaca Çevre Bakanlığı’nın görüşünü aldıktan sonra yönetmelik çıkaracak, usul ve esaslar belirlenecek.
Noterler, geçtiğimiz yıllarda mevcut işlerine ilaveten pek çok yaygın işlemleri de üstlendiler. Söz gelimi veraset ilamları, yine araç satışları trafik ruhsatları gibi.
Dolayısıyla özellikle büyükşehirlerde noterler önünde adeta bir kuyruk durumu var.
Geçtiğimiz gün Bursa’nın merkezinde bir noterde sıra kavgasına tanık oldum. Neredeyse karakolluk olunacaktı. Noter kâtibi de artık neredeyse yılmıştı.
Şurasını anlayamıyorum, ülkede binlerce on binlerce hukuk mezunu işsiz ancak sen yetkiyi sınırlı sayıda noterlik açarak milleti kuyruğa mahkum ediyorsun.
Noterleri arasan (istisna ve işini seven noterlerimiz alınmasın onlar hariç J) pek çoğunu iş başında görmezsin. Sahadaki hemen herkes bilir ki defter tasdikinden araç ruhsatına işlemlerin %90’ını baş katibinden kâtibine emekçi noter çalışanları yapar.
Bu “çok ayrıcalıklı sınıf yaratma işi” memleketin en önemli sıkıntı ve sorunlarından. Büyükşehirlerde noter gelirleri cirosu milyonluk, ancak kapıda sıra /kuyruk bunalım var. Aç kardeşim bir o kadar münhal noterlik, getir hukuk mezunlarına noter yardımcılığı gibi kurumları.
Hem milletin işi görülsün hem de hak adalet bulsun yerini. Kısa süre önce Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı’ndan seçimle uzaklaşan Metin Feyzioğlu’nun (uzun süredir etkili sesi çıkmıyordu) haklı bir eleştirisine denk geldim.
Twitter paylaşımında mevcut Baro Birlik başkanını eleştirerek noterlere verilen bu tapu çıkarma yetkisinde, işlemlerde avukat imzası bulunmamasını mesleki anlamda “kayıp” olarak niteliyor. Haksız da sayılmaz, hem vatandaşın yapacağı işlemde hukuk güvenliği hem de mesleğin ekonomisi/ sektörel anlamda bir kayıp.
Bir kısmı haklı eleştirileri bir yana bırakırsak, bu işlerde Metin Feyzioğlu’nun mevcut iktidarla uyumu (20 yıl kıdemli avukatlara yeşil pasaport örneğinde olduğu gibi) mesleğin haklarının korunması bakımından epey de işe yarıyordu. Şimdi ise sokaktaki %300 fiyat artışları yanında asgari ücret tarifesi bile Türkiye Barolar Birliği’nin istemine karşın Bakanlıkça yenilenemiyor, bekletiliyor. Mevcut ücret tarifesinde pek çok hizmette 2020/2022 ücretleri sadece %40’lar civarı artmış. Tıpçılardan sonra hukuk emekçileri de bu durumdan mutsuz ve hoşnutsuz.
Haftaya yeni satırlarda buluşmak üzere.