Günümüzün bu çok önemli sorunundan söz etmek isteyişimin nedeni öncelikle, yaygınlığı.
Hastalığın Tarihçesi:
Hastalığın adı Alman Doktor Alois Alzheimer'dan geliyor. Doktor Alzheimer 1906'da “Auguste D” olarak bilinen bir hastanın yakınmalarına tanık oluyor:
“Hafıza Kaybı, Anormal Davranışlar ve Beyinde Küçülme.”
-Psikiyatr Emil Kraepelin 1910'da yayımlanan kitabında “Alzheimer Hastalığı” adını ilk kez kullanıyor.
-1976'da Nörolog Dr. Robert Katzman, Alzheimer’ın Demans’ın en yaygın şekli ve önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ilan etti.
-İlk ilaç denemesi 1978'de yapıldı. Alzheimer Derneği, şimdi Pfeizer olarak bilinen Warner-Lambert şirketiyle klinik denemelere başladı.
-ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 1993'te ilk Alzheimer ilacını resmen onayladı. Sonraki 10 yıl içinde 4 Alzheimer ilacı daha onaylandı.
-1993'te Alzheimer hastalığı risk geni tanımlandı.
-1999'daki deneysel çalışmalarda Alzheimer aşısının etkili olduğu ortaya çıktı.
-2021'de FDA, Alzheimer için en spesifik ilacı onayladı.
-1999'dan beri aşı çalışmaları yapılıyor. Farklı denemeler var.
-Gelecekte Alzheimer’ın yayılması ama hastanın yaşam kalitesini bugünkü kadar etkileyen bir hastalık olmaması öngörülüyor.
Bu notları Prof. Dr. Derya Uludüz hazırladı.
Her unutkanlıktan korkmamalıyız.
Prof. Dr. Kaynak Selekler (Nöroloji Uzmanı ve “Çok Unutkan Oldum” kitabının yazarı) bu konuda şunları söylüyor:
-Her unutkanlık hastalık değildir. Diğer yandan unutkanlığı olan bazı kişiler Alzheimer hastalığının başlangıcında olabilirler. Kişi veya yakınları endişe ediyorsa bu konuda uzman bir doktorun değerlendirmesi uygun olur.
-Hafif bilişsel (algı, düşünme, problem çözme, dikkat, bellek ve öğrenme gibi zihinsel faaliyetler) bozukluk, normal yaşlanmayla Alzheimer hastalığı arasındaki klinik durumu tanımlar. Bu bozukluk, kişinin hafızasındaki yaşına ve veya eğitimine göre umulandan daha fazla ama görece hafif yıkımı tanımlar.
-Sadece hasta yakınları tarafından da doğrulanan subjektif unutkanlık şikayetleri vardır. Örneğin; eşyalarını kaybetme, günlük problemleri çözmede zorluk, yeni şeyleri akılda tutamama veya çabuk unutma, iş hayatında zorlanma, yön tayininde zorluk gibi.
-Alzheimer demansı aşamasında; hafıza, diğer bilişsel işlevler ve davranış bozukluğu; hastanın günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak yapabilmesini engeller.
-Hastalığın bu evresi 3 aşamada değerlendirilir.
1- Erken aşamada; yakın geçmişte yaşanan olaylar, konuşulanlar hatırlanmaz. Alet kullanma, eşyaların yerini bulma, mali konular, karmaşık ev işleri gibi aktivitelerde zorluk çekilir.
2- Orta aşamada; hafıza bozukluğu artar. Uzak hafızada da bozukluklar ortaya çıkar. Kişisel temizlik ve çevre temizliğine önem verilmez. Orta-ağır dönemde hastalar doğru düzgün giyinemez. Banyo ve tuvalet temizliğini yapamaz duruma gelir.
3- Şiddetli dönemdeki aşamada; hastaların devamlı bakıma ihtiyaçları vardır. Konuşma ve bağımsız hareket yeteneği kaybolur. Hasta yatağa bağımlı hale gelir.
Konuya devam edeceğim…