Atatürk'ün Çanakkale SavaÅŸları sırasında el yazısıyla yazdığı 19'uncu Fırka Emri deÅŸifre edilip, sergilendi
Çanakkale SavaÅŸları AraÅŸtırma Merkezi'nde, Mustafa Kemal Atatürk'ün 107 yıl önce Çanakkale SavaÅŸları sırasında, yarbay rütbesi ile el yazısıyla kaleme alıp, imzaladığı 19'uncu Fırka Emri deÅŸifre edildi.
Çanakkale SavaÅŸları AraÅŸtırma Merkezi, geçen ay Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımı ile düzenlenen törenle hizmete açıldı. Merkezde, Çanakkale SavaÅŸları'na ait birçok özel belge, arÅŸiv, koleksiyon kitaplar yer alıyor.
Merkezin dikkat çeken belgeleri arasında, bir koleksiyonerin bağışladığı 19'uncu Fırka Emri de bulunuyor. Mustafa Kemal Atatürk'ün 107 yıl önce Çanakkale SavaÅŸları sırasında, yarbay rütbesi ile kendi el yazısıyla yazdığı, Kemalyeri Karargahı'ndan; Kuzey Grubu Kumandanlığı, 16’ncı Fırka Kumandanlığı, SaÄŸ, Sol, Merkez ve Kabatepe Grubu kumandanlıkları, Topçu Kumandanlığı, Süvari 25’inci Alay Komutanlığı, 13’üncü Alay Kumandanlığı ve BaÅŸtabipliÄŸe gönderdiÄŸi 19'uncu Fırka Emri, uzmanlarca deÅŸifre edilip, araÅŸtırmacıların hizmetine sunuldu.
Ä°ÅžTE 19'UNCU FIRKA EMRÄ°'NÄ°N DETAYLARI
Mustafa Kemal Atatürk'ün 11 Mayıs 1915 tarihli 19'uncu Fırka Emri'nde ÅŸu ifadeler yer alıyor:
"Bütün cephelerdeki vaziyetlerde deÄŸiÅŸiklik yoktur. DüÅŸmanın bütün harp hattımız üzerinde geceleri yakından keÅŸif yapmakta olduÄŸu anlaşılmakta ve daima tedbirli bulunarak, dikkatli ve cesur keÅŸif kolları oluÅŸturularak düÅŸmanın durumu keÅŸfedilecek, düÅŸmanın keÅŸif kollarımızı esir etmemesine dikkat edilecek ve keÅŸfine engel olunacaktır.
DüÅŸman yakınında bulunan siperler, fazla askerle iÅŸgal edilecek ÅŸekilde bir an önce uzatılıp geniÅŸletilecektir. Sabahleyin, Kabatepe civarındaki topçularımızın yaptığı atışta mermilerin, Arıburnu Ä°skelesi'ne ve civarındaki kayıklara isabet ettiÄŸi ve öÄŸleden sonra düÅŸmanın Arıburnu Ä°skelesi'nden 2 duba ve 6 istimbotla yaralılarını taşıdığı ve Kemikli Jandarma gözetleme postasından bildirilmiÅŸtir.
Bugün Kemalyeri'ndeki karargahı teÅŸrif buyuran BaÅŸkomutan Vekili PaÅŸa Hazretleri, muharebe vaziyetimiz hakkında takdir buyurmuÅŸlar ve hepimizi göstermiÅŸ ve göstermekte olduÄŸumuz kararlılık, sabır ve cesaretten dolayı tebrik etmiÅŸtir."
SÄ°PERLERÄ°N UZATILMASINI Ä°STEMÄ°Åž
Arıburnu Kuvvetleri Kumandanı olduÄŸu dönemde Mustafa Kemal Atatürk'ün kendi el yazısı ve ıslak imzası ile kaleme aldığı belge ile ilgili bilgi veren Çanakkale SavaÅŸları AraÅŸtırma Merkezi Teknik Uzman Elerki Özgün Fidan, "Çanakkale SavaÅŸları AraÅŸtırma Merkezi'nde Mustafa Kemal Atatürk'e ait çok özel imzalı belgeler var; emirler yer alıyor.
Bu belgelerde birinde 4 ana baÅŸlıktan bahsedebiliriz. Bunlar içindeki en önemlilerinden biri; Enver PaÅŸa'nın harp alanını ziyaret etmesi ve buradaki düzenden çok memnun olduÄŸunu bildirmesi. Bir diÄŸeri de kolluk kuvvetlerinin siperlerde almış olduÄŸu güvenlik önlemlerin artırılmasına ve siperlerinin uzatılmasına iliÅŸkin verdiÄŸi emirler" dedi.
'BU BELGE BÄ°RÇOK ARAÅžTIRMACIYI HEYECANLANDIRDI'
Çanakkale SavaÅŸları Gelibolu Tarihi Alan BaÅŸkanı Ä°smail KaÅŸdemir ise söz konusu belgenin birçok araÅŸtırmacıyı heyecanlandırdığını söyledi. Çanakkale SavaÅŸları AraÅŸtırma Merkezi'nin Çanakkale SavaÅŸları ile ilgili birçok belgeyi bünyesinde barındırdığına dikkati çeken KaÅŸdemir, "Çanakkale Muharebeleri ile alakalı çok zengin bir külliyata sahip, çok özel belgelerin, arÅŸivlerin, koleksiyon kitapların olduÄŸu bir merkez haline geldi.
Merkez, ÅŸu an Çanakkale SavaÅŸları araÅŸtırmacıları ne ararlarsa bulabilecekleri bir yer. Çok uzun yıllara ÅŸahitlik etmiÅŸ. Çanakkale gibi ruhu olan bir ÅŸehirde, ruhu olan tarihi bir binada, çok anlamlı bir kütüphane ve araÅŸtırma merkezi oluÅŸturduk. Çok yakın bir zaman önce Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımıyla açmış olduÄŸumuz bu merkez, bütün Çanakkale meraklılarının ilgisini cezbetti.
Çok yoÄŸun bir ÅŸekilde araÅŸtırmacılar gelmeye baÅŸladı. Gerçekten hem sahip olduÄŸumuz kitaplar hem çok özel belgeler hem haritalar ve Çanakkale ile alakalı birçok materyal, ÅŸu an bu araÅŸtırma merkezinde ilgililerin istifadesine sunulmuÅŸ durumda.
Bununla birlikte çok özel mektup ve belgelerimiz de var. Özellikle Çanakkale kahramanı ve KurtuluÅŸ Savaşı'mızın baÅŸkomutanı olan ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e ait imzalı belgelerin ve emirlerin olduÄŸu bölüm ilgi çekmekte. Bununla birlikte birçok komutanımızın hatıratı, mektubu yine burada sergilenmekte" dedi.
BÜTÜN BELGELER DÄ°JÄ°TAL ORTAMDA
​Merkezdeki tüm belge ve kitapların dijitalleÅŸtirildiÄŸini söyleyen KaÅŸdemir, "Alan BaÅŸkanlığı olarak hem orijinal belgelere sahibiz hem de teknolojik geliÅŸmelere ayak uyduruyoruz. Åžu an dijital çaÄŸdayız. Biz de buradaki bütün belgeleri dijital ortama aktardık. Ä°steyen gelip burada araÅŸtırmasını yapabiliyor, isteyen de oturduÄŸu yerden bu belgelere eriÅŸim imkanına sahip oluyor.
Tarihi Alan BaÅŸkanlığı olarak Çanakkale SavaÅŸları'nı daha iyi anlatmak, daha çok insana aktarmak, Çanakkale ruhunu gelecek kuÅŸaklara aktarmak gibi sorumluluÄŸun bilinciyle çalışmalarımıza devam ediyoruz" diye konuÅŸtu.
