Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kazakistan ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:
Değerli basın mensupları, öncelikle sizleri en kalbi duygularımla muhabbetle selamlıyorum. Türk Devletleri Teşkilatımızın 10'uncu zirvesini hamdolsun başarıyla tamamladık. Türk dünyası olarak 1992 senesinde, Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları zirveleri sürecini başlatmıştık. Müşterek gayretlerimizle bu girişimimizi zaman içerisinde olgunlaştırarak, Türk Devletleri Teşkilatı’na dönüştürdük. 6 Şubat'ta yaşadığımız depremlerin ardından tüm üye ve gözlemci devletlerin en üst düzeyde katılımıyla Mart ayında Ankara'da olağanüstü zirve düzenlemiştik. Türk dünyası arasındaki güçlü dayanışmayı bu vesileyle bir kez daha ortaya koyduk. Deprem felaketi sonrasında yardımımıza koşan kardeşlerimize bir kez daha şükranlarımızı sunmak isterim. Zor günümüzde sergilenen bu dayanışmayı hiçbir zaman unutmadık, unutmayacağız. Malumunuz geçtiğimiz Cumartesi günü Kazakistan'ın Karagandı bölgesinde elim bir maden kazası meydana geldi. Bu vesileyle buradan bir kez daha hayatını kaybeden Kazak kardeşlerimize Allah'tan rahmet, yakınlarına ve tüm Kazak halkına başsağlığı, yaralılara da acil şifalar diliyorum.
Değerli arkadaşlar, teşkilatımızın hızla kurumsallaşarak, uluslararası arenada yakından takip edilen bölgesel bir yapı haline gelmesi bizler için bir iftihar vesilesidir. Başarılı ev sahipliklerinin yanı sıra şahsıma ve heyetime gösterilen hüsnü kabulden ötürü değerli kardeşim Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Tokayev başta olmak üzere, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. 3 Kasım itibarıyla teşkilatımızın dönem başkanlığını üstlenen Kazakistan'ın bu görevi en iyi şekilde yürüteceğine inanıyorum. Zirve vesilesiyle Türk dünyasının birlik ve beraberliğine yaptığı katkı ve hizmetleri nedeniyle değerli dostum Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev'e Türk Dünyası Ali Nişanı takdim edildi. Yine zirvemiz münasebetiyle kurumsallaşmayı pekiştirecek çeşitli belgeler imzalandı. Teşkilatımızın, 'birliğimiz, gücümüzdür' şiarı böylece daha perçinlenmiş, tahkim edilmiş oldu. Zirvede yürütülen mevcut projelerin durumunu da istişare ettik.
YENİ İŞ BİRLİĞİ KARARLARI
Yeni iş birliği alanlarının belirlenmesine dair kararlar aldık. Bölgemizin refahını artırmak üzere ekonomi, ticaret, karşılıklı yatırımlar, ulaştırma, enerji gibi alanlarda çalışmalarımızı sürdürmekte kararlıyız. Ulaştırma alanındaki yol haritamız, bölgesel ekonomik kalkınmanın önünü açarak, Türk dünyasının iktisadi ve sosyal entegrasyonunu hızlandıracaktır. Gazze başta olmak üzere, işgal edilmiş Filistin topraklarında yaşanan insanlık dramını da zirve gündemine taşıdık. Akan kanı durdurup, kalıcı barışa nasıl katkı sunabileceğimiz konusunda görüş alışverişinde bulunduk. Kardeş devletler olarak, uluslararası alanda iş birliğimizi ve dayanışmamızı artırmak noktasında mutabık kaldık. Müteakip zirvenin 2024 yılında Kırgız Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilmesini kararlaştırdık. Zirve vesilesiyle katılımcı ülkelerin liderleriyle ikili görüşmelerimiz oldu. Kazakistan'da yaptığımız bütün görüşmelerin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun da taşıyıcı sütunu olan dilde, fikirde, işte birlik düsturuyla Türk dünyasının birliği ve dirliği için çalışmaya devam edeceğiz. Rabbim yar ve yardımcımız olsun diyor, şimdi sözü sizlere bırakıyorum.
"KARABAĞ SAVAŞI EN BÜYÜK İSPATI OLDU"
Türk devletleri Teşkilatı’nın bu yılki zirvedeki ana teması “Türk devri” olarak belirlendi. Dünyada yeni küresel güç haritasında “Türk devri” teması nasıl bir rol oynayacak?
Dünyada malum uzun zamandır, yıllar yılı bir sistem krizi vardı. Bu sistem krizi karşısında Türk devletleri olarak dedik ki, “Öyle bir adım atalım ki, Türk devletleri arasında bir güç birliği oluşsun. Bu güç birliği siyasi, askeri, ekonomik ve ticari boyutları da içersin.” Aramızda kültürel noktada zaten bir birlik söz konusuydu. “Bu nasıl olabilir?” diye düşündük. “Olsa olsa mevcut Türk devletlerinin bir araya gelmesiyle mümkün” denildi ve buna yönelik adım atıldı. Bu adımın atılmasıyla beraber de Türk devletleri arasındaki bu birliği, bu dayanışmayı hamdolsun başlatmış olduk. Şu ana kadar da Türk devletleri arasındaki bu dayanışma bu birlik ruhu, söylediğim alanların hepsinde gelişmeye başladı. Şu anda artık siyasi birlikteliğimiz hamd olsun mevcut. Askeri noktada en önemli dayanışmayı zaten malum Karabağ'da gösterdik. Karabağ dünyaya karşı bunun en büyük ispatı oldu. Yani bir devlet, bir millet böyle bir dayanışmayı arkasında görürse neticeyi de alabilir mesajı verildi. Karabağ’da da işte o netice alındı.
Teşkilatımızın dinamizmi artık işlevsiz kalmaya başlayan küresel mekanizmaların boşluğunu kısa zamanda doldurma noktasında bizlere umut veriyor. Türk Devletleri Teşkilatı, uluslararası sistemdeki tıkanıklıkları açmak, etkin ve kalıcı çözümler üretmek için dünyanın yükselen gücü haline gelmektedir. Geleceği ve bugünkünden daha kapsayıcı, daha adil bir dünyayı inşa etmek için daha çok çalışacağız. Çünkü dünyanın umudu Türk Devridir…
"GAZZE İÇİN BİZİM BAŞAT BİR ROL ÜSTLENMEMİZ GEREKİR"
Bütün dünya Gazze'de çatışmalar eğer biterse bittikten sonra Gazze'de neler olacağını merak ediyor. Bununla ilgili Amerikan kaynaklı yayın organlarında birkaç farklı senaryodan bahsediliyor, BM şemsiyesinde Gazze'ye bir güç konuşlanması, barış gücü şeklinde çok uluslu askeri güç ya da Arap ülkelerinin çoğunlukta olduğu mekanizmalar gibi üç farklı senaryo konuşuluyor. Türkiye bu planlamaların içerisinde yer alır mı? Hem garantörlük konusu hem de böyle bir uluslararası barış gücü gibi konular gündeme geldiğinde Türkiye, bu tarz askeri oluşumların içerisinde yer alır mı?
Garantörlük konusunu bu olaylar başladığı andan itibaren sürekli söyledik, söylüyoruz. Dedik ki; eğer Türkiye'ye bir garantörlük görevi düşerse biz görevi almaya hazırız, garantör ülke olabiliriz. Kıbrıs'ta, Yunanistan garantör ülke olabiliyor, İngiltere garantör ülke olabiliyor, Türkiye haliyle garantör ülke ise, Gazze'de neden benzeri bir yapı olmasın? Gazze’de Türkiye'nin garantör ülke olmasından daha tabii ne olabilir? Yani biz orada da garantör ülke rolünü üstlenebiliriz. Bunun şekli ne olur onu olaylar gösterir, onu zaman gösterir. Bunun güvenlik boyutu da olur, siyasi boyutu zaten olacaktır ve bütün bunlarla beraber tarihi ve kültürel boyutu da var zaten. Bu tarihi arka planın şekillendirdiği bir yapı söz konusu ve Türkiye olarak bizim başat bir rol üstlenmemiz gerekir. Bu da tarihle bugünü ve geleceği adeta şekillendiren bir gelişme olacaktır.
Bakın saldırıların başlamasının üzerinden bir aya yakın zaman geçti. Şu anda gelişmeler işi biraz daha İsrail'in aleyhine doğru taşıyacak diye görüyoruz. İsrail bu acımasız adımı kendi gücüyle atmadı. Amerika dendiği zaman akla Amerika'nın kendisi gelmemeli. Amerika bana göre Batı'nın içerisinde değerlendirilmeli. Başta Amerika olmak bütün Batı şu anda İsrail'in yanında.
Tüm bu yaşananlar bittiğinde bizler Gazze’nin 1967 sınırlarında, coğrafi bütünlüğe sahip, başkenti Doğu Kudüs olan, bağımsız Filistin devletinin ayrılmaz bir parçası olarak, huzurlu bir bölge olmasını isteriz. Tüm çabamız artık insanların ölmediği, yerlerinden edilmediği, hastanelerinin, sokaklarının, okullarının, ibadethanelerinin bombalanmadığı huzurlu bir Gazze, huzurlu bir Filistin içindir. Bu sebeple bunu sağlayacak formülleri oluşturuyor ve dünyaya ilan ediyoruz. Oluşturulmaya çalışılan diğer formülleri de hakkaniyete uygunluk ilkesi çerçevesinde inceliyoruz. Görüştüğümüz tüm liderlerle bu konuları konuşuyor ve onlara bölgede adil ve kalıcı bir barış tesis edilmeden bölgeye huzur gelmeyeceğini anlatıyoruz. Bunun İsrail’in katliamlarına göz yuman ve kendi savundukları değerleri çiğnemeyi dahi göze alarak İsrail’in arkasında konumlanan devletler de farkında. Biz bölgeye huzuru ve barışı getirecek formülleri destekleriz. Filistinlilerin yaşamlarını daha da karartacak, onları tarih sahnesinden aşama aşama silecek planların ise destekçisi olmayız.
Sivilleri gözlerini dahi kırpmadan öldüren, kundaktaki bebeklerin, hastanedeki yaralıların üzerine bomba yağdıran İsrail’i daha pervasız hale getirecek formüller bizim açımızdan çözüm değil çözümsüzlük kaynağıdır.
