Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2019 yılı Mart ayı ‘Fiyat GeliÅŸmeleri Raporu’nu paylaÅŸtı. Raporda özetle bu dönemde temel mal grubu fiyatlarındaki ılımlı seyirde Türk lirasındaki deÄŸer kaybına karşın, iç talepteki zayıflamanın etkilerinin izlendiÄŸi belirtildi. Ayrıca raporda, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskılarının bir miktar arttığı bildirildi.
Enerji enflasyonundaki artışta döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki geliÅŸmelerin etkili olduÄŸunun kaydedildiÄŸi raporda, ÅŸu ifadelere yer verildi:
“Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,03 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,04 puan yükselerek yüzde 19,71 oldu. Çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki yavaÅŸlama devam etmiÅŸ, ana eÄŸilimindeki düÅŸük seviyeler korundu. Bu dönemde hizmet yıllık enflasyonu yataya yakın bir seyir izlerken, temel mallar enflasyonundaki yavaÅŸlama eÄŸilimi alt gruplar geneline yayılarak sürdü. Gıda yıllık enflasyonu taze meyve ve sebze fiyatlarındaki belirgin artışa baÄŸlı olarak yükseldi. Enerji enflasyonundaki artışta ise döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki geliÅŸmeler etkili oldu.
Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,03 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,04 puan yükselerek yüzde 19,71 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık deÄŸiÅŸim oranları, sırasıyla 0,76 ve 0,59 puan azalarak yüzde 17,72 ve 17,53 olarak gerçekleÅŸti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiÄŸinde, bir önceki aya göre enerji ve gıda gruplarının katkılarında sırasıyla 0,22 ve 0,17 puan artış gözlenirken, temel mal grubunun katkısı 0,36 puan düÅŸmüÅŸ, hizmet grubunun katkısında ise bir deÄŸiÅŸim olmadı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları yataya yakın seyretti. Bu dönemde ana eÄŸilim hizmet grubunda bir miktar yükselirken, temel mal grubunda düÅŸüÅŸ kaydetti.
Mart ayında hizmet fiyatları yüzde 0,59 oranında yükselmiÅŸ, grup yıllık enflasyonu 0,07 puan artışla yataya yakın seyrederek yüzde 15,21 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon diÄŸer hizmetler dışındaki alt kalemlerde sınırlı oranlarda düÅŸüÅŸ gösterdi. Lokanta-otel grubu yıllık enflasyonu konaklama hizmetlerinde gözlenen baz etkisi kaynaklı olarak gerilemiÅŸ, ulaÅŸtırma grubu enflasyonundaki düÅŸüÅŸte ÅŸehir içi yolcu taşımacılığı öne çıktı. DiÄŸer hizmetler grubu enflasyonundaki yükseliÅŸte ise bakım-onarım ile özel okul ücretleri kaynaklı olarak eÄŸitim hizmetleri belirleyici oldu.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Mart ayında 1,30 puan düÅŸüÅŸle yüzde 19,92 oldu. Yıllık enflasyon tüm alt gruplarda gerilemeye devam etti. Bu dönemde dayanıklı mal grubu fiyatları otomobil fiyatları (yüzde 1,48) öncülüÄŸünde yüzde 0,79 düÅŸtü. Giyim ve ayakkabı grubunda yeni sezon açılışındaki fiyat artışı bir önceki yılın altında gerçekleÅŸirken, diÄŸer temel mallar grubunda yıllık enflasyon ilaç fiyatlarındaki yükseliÅŸe raÄŸmen yavaÅŸladı. Özetle, bu dönemde temel mal grubu fiyatlarındaki ılımlı seyirde Türk lirasındaki deÄŸer kaybına karşın, iç talepteki zayıflamanın etkileri izlendi.
Enerji fiyatları Mart ayında yüzde 1,94 oranında arttı. Bu geliÅŸmede döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki görünüme baÄŸlı olarak yükselen akaryakıt ve tüp gaz fiyatları (sırasıyla yüzde 4,94 ve 3,81) etkili oldu. Bu geliÅŸmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 1,84 puanlık artışla yüzde 16,41 seviyesine yükseldi.
Enflasyon taze meyve-sebze grubunda yükselirken, taze meyve-sebze dışı gıdada geriledi
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Mart ayında 0,52 puan artarak yüzde 29,77’ye yükseldi. Bu geliÅŸmede, taze meyve ve sebze fiyatlarına baÄŸlı olarak yüzde 41,71’e yükselen iÅŸlenmemiÅŸ gıda enflasyonu belirleyici oldu. Taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyonun yüzde 70,69’a ulaÅŸması dikkat çekti. DiÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ gıda grubunda ise kırmızı et fiyatlarında artış gözlendi. Mart ayında iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları yüzde 0,25 ile ılımlı bir oranda artmış; grup yıllık enflasyonu yüzde 18,69’a geriledi. Özetle, bu dönemde enflasyon taze meyve-sebze grubunda yükselirken, taze meyve-sebze dışı gıdada geriledi.
YÄ°-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Mart ayında yüzde 1,58 oranında artmış, yıllık enflasyon ise yataya yakın seyrederek yüzde 29,64 oldu. Ä°malat sanayi yıllık enflasyonu sınırlı bir düÅŸüÅŸle yüzde 28,23’e geriledi. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eÄŸilimi ise bu dönemde yükseldi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiÄŸinde, fiyatların alt gruplar genelinde arttığı gözlendi. Enerji grubundaki artışta petrol ürünleri ve elektrik fiyatları belirleyici oldu. Ara malı grubundaki fiyat artışında demir-çelik, tekstil ve kablolama ürünleri; sermaye mallarında ise metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtlarının parça ve aksesuarları ile makineler öne çıktı. Bu dönemde, dayanıksız tüketim malları fiyatları, ilaç, et ve meyve-sebze ürünleri; dayanıklı tüketim malları fiyatları ise mobilya grubu öncülüÄŸünde yükseldi. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları bir önceki aya kıyasla bir miktar arttı.”
(Ä°HA)
