Bu dönemde kaydedilen artış, geçen yılın ilk 9 ayına göre yüzde 1,6 düzeyinde gerçekleşti.Bursa'nın ihracattaki performansı, hem Türkiye ortalamasının ve hem de UİB'in altında kaldı.
Son rakamlar, İstanbul ve Kocaeli'nin ardından üçüncü sırada yer alan sanayi kenti, otomotivin başkenti Bursa'nın ihracatındaki aşınmayı bir kez daha ortaya koydu. Bursa ihracatında Eylül’de ise yüzde 14’lük artış oranına ulaşıldı ve ihracat rakamı 1,4 milyar dolar seviyesine geldi.
AYDIN DAĞTEKİN
Küresel pazarlarda özellikle Çin kaynaklı yaşanan yoğun rekabet, ekonomilerde soğumaya paralel olarak devam eden resesyon, Türkiye’de günden güne artan ve üreticiyi sıkıntıya sokan yüksek girdi maliyetleri ile enflasyonun oldukça altında kalan döviz kurları, ihracatçıları zorlamaya devam ediyor. İhracatçı firmalar, ayakta kalmak ve güçlü oldukları pazarları kaybetmemek için yoğun uğraş veriyor. Bölgedeki çatışmalar ve gerilimler de süreci baltalarken, 2024 yılının Ocak- Eylül döneminde, tüm bu olumsuz koşullar nedeniyle ihracatta sınırlı başarı elde edildi.
Türkiye’nin yılın ilk 9 ayında gerçekleştirdiği toplam ihracat, yüzde 3,2 artışla 193 milyar dolara ulaştı. Genel Sekreterlik bazında en fazla ihracat yapan ikinci birlik olan Uludağ İhracatçı Birlikleri'nin (UİB) 9 aylık ihracatı da, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5'lik artışla 28 milyar 36 milyon 891 bin dolara ulaştı.
İller bazında değerlendirme yapıldığında ise Bursa'nın performansı, Türkiye’nin ve UİB'in altında kaldı. Bursa, 1 Ocak- 30 Eylül 2024 dönemini kapsayan 9 aylık dönemde 12,1 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bu dönemde kaydedilen artış, geçen yılın ilk 9 ayına göre yüzde 1,6 düzeyinde gerçekleşti. Elde edilen bu rakamlar, İstanbul ve Kocaeli'nin ardından üçüncü sırada yer alan sanayi kenti, otomotivin Detroit’i Bursa'nın ihracatında, dolayısıyla üretiminde yaşanan aşınmayı bir kez daha gözler önüne serdi.
Bursa ihracatında Eylül ayında ise yüzde 14’lük artış oranına ulaşıldı ve ihracat rakamı 1,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
Sektörlerin performansı
Bursa’da sektörlerin ihracat performansına bakıldığında da, en yüksek paya sahip olan otomotiv endüstrisinin ihracatı yılın ilk 9 aylık döneminde yüzde 2,4’lük artışla 5 milyar 262 milyon dolar seviyesine ulaştı. Endüstrinin ihracatı geçen yılın aynı döneminde 5 milyar 140 milyon dolar seviyesindeydi.
Kent ekonomisi için ikinci önemli sektör olan, ikinci sırada yer alan hazır giyim ve konfeksiyonda da kan kaybı devam etti. Sektörün ihracatı 9 aylık dönemde yüzde 1,7 oranında azalarak, 1 milyar 245 milyon dolardan 1 milyar 224 milyon dolara geriledi. Sektör ihracatındaki bu düşüşte, bazı firmaların özellikle yüksek işçilik maliyetleri nedeniyle üretimlerini Mısır gibi ülkelere kaydırmaları da etkili oldu.
Bursa’nın tekstil ve hammaddeleri ihracatı Ocak- Eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında yüzde 2,1 gibi sınırlı bir artışla 942 milyon dolardan, 962 milyon dolara çıktı.
Makinede keskin düşüş
Özellikle son dönemde lazerli kesim makinelerinde düşük fiyatları nedeniyle Çinli firmalarla rekabette zorlanan makine sektöründeki sıkıntılar da, ihracat rakamlarına yansıdı. Bursa’nın makine ve aksamları ihracatı, yılın ilk 9 ayında yüzde 10,8 oranında geriledi. Sektörün ihracatı bu dönemde 1 milyar 42 milyon dolardan 930 milyon dolar seviyesine indi.
Bursa’dan yapılan çelik ihracatı 9 ayda yüzde 19,5 oranında artış kaydetti ve geçen yıl 676,4 milyon dolar düzeyinde olan rakam, bu dönem 808 milyon dolara ulaştı.
1 Ocak- 30 Eylül döneminde kimyevi maddeler ve mamulleri ihracatı, 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 21,3 oranında artarak, 520,2 milyon dolardan 631,3 milyon dolara çıktı.
Alt sektörlere incelendiğinde, Bursa’dan yapılan demir ve demir dışı metaller ihracatı yılın ilk 9 aylık döneminde yüzde 9,4 oranında düşüş kaydetti ve 495,4 milyon dolardan 448,7 milyon dolar seviyesine düştü.
Mobilya ihracatı da azaldı
Bursa için önem taşıyan diğer sektörlerden mobilya, kağıt ve orman ürünleri ihracatında 9 aylık dönemde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10,2 düşüş yaşandı ve ihracat 629 milyon dolardan 565 milyon dolara geriledi. Mobilya sektörü, Türkiye’nin üretim üssü İnegöl ekonomisinin belkemiğini oluşturuyor.
İhracat hedefleri tehlikede
UİB bünyesindeki OİB’in Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik, sorunlara rağmen ihracatın lider sektörü olduklarını, küresel pazarlarda rekabet güçlerini koruduklarını kaydederken, “2024 yılına başlarken ihracatın 39 milyar dolara yakın bir seviyede olmasını bekliyorduk ancak Avrupa pazarındaki büyümenin yavaşlaması ve düşük seyreden döviz kurları nedeniyle bu hedefin altında kalacağız” diye konuştu.
UTİB Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Taşdelen Engin, “Tekstilde uluslararası pazarlardaki fiyat baskıları etkili oluyor. Ürünlerimizi farklılaştırmak, rekabetçi kalmak, katma değeri yüksek ürünlere yönelmek ve marka değeri artırıcı stratejiler geliştirmek kritik önemde” dedi.UHKİB Yönetim Kurulu Başkanı Nüvit Gündemir de, “Hazır giyim sektörümüz farklı ürün ve üretim metotları geliştirmek zorunda” uyarısında bulundu.
AYDIN DAĞTEKİN
Baran Çelik
OİB Yönetim Kurulu Başkanı
En büyük pazarımız durgun, hedefin altında kalacağız
Türkiye otomotiv endüstrimiz, dünya ekonomisini olumsuz etkileyen Covid-19 pandemisi ve ardından yaşanan küresel enflasyon, resesyon, bölgemizde yaşanmakta olan savaşlar ve jeopolitik gerginlikler gibi çok kritik sorunlara rağmen ihracatın lider sektörü olmayı sürdürüyor. Tüm olumsuz koşullara rağmen Avrupa Birliği (AB) ve ABD gibi dev pazarlarda rekabet gücümüzü koruyoruz.
Ocak-Eylül 2024 ihracatımız geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 5,3 artışla 26 milyar 934 milyon dolara ulaştı. İhracattan yaklaşık yüzde 16 pay alan otomotiv endüstrisi ilk sıradaki yerini de korudu. Eylül ayında 3,4 milyar dolarla aylık bazda tarihimizdeki en yüksek ihracat rakamına ulaştık. Tedarik endüstrisi ihracatı 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre yüzde 4 artarak 11 milyar 35 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tedarik endüstrisinin tüm otomotiv ihracatından aldığı pay yüzde 41 oldu. Ocak – Eylül döneminde binek otomobiller ihracatı yüzde 7, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı yüzde 22 otobüs minibüs midibüs ihracatı yüzde 21 arttı. Çekiciler ihracatı ise yüzde 45 azaldı.
Aslında 2024 yılına başlarken ihracatın 39 milyar dolara yakın bir seviyede olmasını bekliyorduk ancak Avrupa pazarındaki büyümenin yavaşlaması ve düşük seyreden döviz kurları nedeniyle bu hedefin altında kalacağız. Avrupa binek otomobiller pazarı en son Ağustos ayında yüzde 18, Eylül ayında yüzde 5 daraldı. Avrupa pazarı 2024 yılında 2023 yılının altında kalacak gibi gözüküyor. Bir yandan da elektrikli araçlara geçişin beklenenden yavaş gerçekleşeceği gerçeği var. Küresel firmaların bu konuda geri adım atmaya başlaması, tüketicilerde de tereddüt yaratıyor. Ekonomik belirsizliklerin de etkisiyle en önemli pazarımızda durgunluk söz konusu. Bu nedenle bugün itibariyle bu yıl için temel hedefimiz geçen yılın üzerinde bir ihracat ile rekor tazelemek olacak. Yılın 36-37 milyar dolar aralığında bir ihracat rakamı ile tamamlanmasını bekliyoruz.
Pınar Taşdelen Engin
UTİB Yönetim Kurulu Başkanı
Uluslararası pazarlarda fiyat baskısı etkili oluyor
2024 yılı Ocak-Eylül dönemi ve yılın ilk üç çeyreği itibarıyla tekstil sektöründe dengeli bir büyüme yakalandı. Ocak-Eylül döneminde ihracatımız 7 milyar doları aştı. Bu, sektörümüzün uluslararası piyasalardaki güçlü konumunu koruduğunu ve rekabetçi yapısını sürdürdüğünü gösteriyor. Eylül ayında ise 807 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek bu trendi devam ettirdik. Ocak – Eylül döneminde ilk 5’te yer alan tekstil, ihracat pazarlarının üçünde ihracat artışı sağladık. İkinci sırada yer alan ABD’ye ihracatımız yüzde 12 artışla 394 milyon dolar, üçüncü sırada yer alan İspanya’ya ihracatımız yüzde 19,5 artışla 363 milyon dolar ve beşinci sırada yer alan Mısır’a ihracatımız yüzde 28 artışla 317 milyon dolar oldu. Dördüncü sırada yer alan Belarus’aihracatımız yüzde 27 gerilerken, ilk sırada yer alan İtalya’ya ihracatımız yüzde 2 azalış ile 576 milyon dolar oldu.
Sektör genelinde uluslararası rekabet her geçen gün artıyor. Uluslararası pazarlardaki fiyat baskıları özellikle ev tekstili gibi büyük hacimli ürün gruplarımızda etkili oluyor. Ayrıca fiyat hassasiyeti ve lojistik maliyetlerinin sektörün ihracat performansına doğrudan etkisi bulunuyor. Ürünlerimizi farklılaştırmak, rekabetçi kalmak ve özellikle ihracat değerleri üzerinde yaşanan azalmaların önüne geçmek amacıyla katma değeri yüksek ürünlere yönelmek ve marka değeri artırıcı stratejiler geliştirmek kritik önemde. Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği olarak sektöre daha fazla katma değer sağlamak ve çevre dostu üretim süreçlerine geçmek en önemli hedeflerimiz arasında yer alıyor.
Mevcut pazarlarımızda derinleşirken, gelişmekte olan pazarlarda da fırsatları değerlendirmek istiyoruz. 2024 yılının son çeyreğinde daha yüksek ihracat rakamlarına ulaşmak için tüm gücümüzle çalışmaya devam ederek sektörümüzü daha ileriye taşıyacak stratejik adımlarıatmakta kararlıyız.
Nüvit Gündemir
UHKİB Yönetim Kurulu Başkanı
Sektör farklı ürün ve üretim metotları geliştirmek zorunda
Türkiye hazır giyim ve konfeksiyon sektörümüz 2024 yılının ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8 azalışla 13,6 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. İlk sırada yer alan Almanya’ya ihracatımız yüzde 7 azalışla 2,2 milyar dolar ve ikinci sırada yer alan Hollanda’ya ihracatımız ise yüzde 18 artışla 1,6 milyar dolar oldu. Üçüncü sırada yer alan İspanya’ya ise yüzde 23 azalışla 1,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Bu dönemde Polonya’ya yüzde 38 artışla gerçekleşen 516 milyon dolarlık ihracat ve Özbekistan’a gerçekleşen yüzde 275 artışla gerçekleşen 117 milyon dolarlık ihracatlar sektörün ortalamasına pozitif katkılar sağladı. Tekstil ve konfeksiyon sektörümüz toplamda 30 milyar doları aşan ihracatla ülkemizin üçüncü en büyük ihracatçı sektörü ve yılda yaklaşık 20 milyar dolar dış ticaret fazlası oluşturarak bu alanda Türkiye’nin lider sektörü konumunda. Türkiye ekonomisi için vazgeçilmez bir değer oluşturuyoruz. Sektörümüzün global rakamlarına bakarsak; 2023 yılında moda endüstrisi 1,7 trilyon dolar ciro yaptı. 300 milyon kişi bu sektörde çalışıyor. Dünya genelinde hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün içinde Türkiye kritik bir rolde.
Sektörün pazardaki değişimi iyi okuması gerekiyor. Karşılaştırma noktası olarak alabileceğimiz ülkelerin hiçbirinin hikâyesi Türkiye’ye tam olarak uymuyor. Dolayısıyla, Türkiye bu sektörde lider ve ilham veren oyuncu olmaya devam etmek için farklı ürün ve üretim metotları geliştirmek zorunda. Uzak Doğu ile güçlü ve sürdürülebilir şekilde rekabet etmek için özellikle tasarım, hız ve esneklik konularına odaklanmamız gerekiyor. Daha fazla yaratıcı ürünler geliştirme sürecinde Ar-Ge’ye daha fazla odaklanmalıyız. Daha hızlı üretim yaparken, aynı zamanda daha fazla akıllı sistemler kullanmalıyız. Bütün bunların sağlanmasında yine en önemli faktör nitelikli insan oluyor. Hepsi birbirine bağlı. Dünya çapında 2020 sonrasında hızlanan dijitalleşme süreci, insanların, firmaların ve ülkelerin trendleri daha yakından takip edebilmelerine olanak sağladı. Bu durum da dünya ülkeleri arasındaki rekabetin daha da zorlaşmasına neden oldu. Bu rekabetçi ortamda güçlü olabilmek için sektörümüzün AR-GE, inovasyon ve tasarımın öneminin farkında olarak, modaya yön veren ürünlerin üretilmesinin yollarını arıyor ve ürünlerimizin katma değerlerini arttıracak markalaşma süreçlerinin hızlandırılmasına katkı sunmaya devam ediyoruz. Diğer yandan hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün yurt içinde gerçekleştirdiği üretimde yoğun olarak kullanılan ve sektörün katma değer üretmesini sağlayan ithal ara mallarda vergi yükünün azaltılması, bu kapsamda yerli üreticiler korunurken aynı zamanda hazır giyim konfeksiyon alanında rekabetçiliği devam ettirecek ve pazar paylarımızı kaybettirmeyecek politikalar izlenmesi gerektiğini vurguluyoruz. Rekabetçi kur politikası kapsamında enflasyonla uyumlu artan bir döviz kuru politikasına ihtiyacımız sürüyor. Ayrıca üretim maliyetlerindeki artışlarının maliyet üzerinde kontrolsüz etkisinin giderilmesi ve enflasyonist ortamdan hızlı şekilde kurtulmamız gerekiyor. Devletimizin de teşvik ve destekleri ile rekabetçi dünya liginde gücümüzü arttıran üretim ve ihracat koşulları ile birlikte yenilikçi, sürdürülebilir, kaliteli ürünlerimizle ülke ekonomisine her zamankinden daha fazla katma değer sağlamayı hedefliyoruz.
Özkan Kamiloğlu
UMSMİB Yönetim Kurulu Başkanı
118 ülkeye ihracat gerçekleştirdik, yüzde 6,9 artış sağladık
UMSMİB olarak 2023 yılında 309 milyon 346 bin dolar ihracata imza attık ve 118 ülkeye ihracat gerçekleştirdik. 2024 yılı ilk 9 ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,9 artışla 221 milyon 800 bin dolar ihracat gerçekleştirdik.
2024 yılı Ocak-Eylül döneminde en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sıralamasında ilk sırada Almanya yer aldı. Bu ülkeyi sırasıyla Rusya Federasyonu ve Irak takip etti. İlk 10 sırada yer alan diğer ülkeler ise Hollanda, Birleşik Krallık, Yunanistan, İtalya, Birleşik Devletler, Bulgaristan ve Fransa’dır. Sektörümüzün en büyük pazarı olan Almanya’nın ihracattaki payı yüzde 23, ikinci büyük pazar Rusya’nın payı yüzde 17 ve üçüncü büyük pazar olan Irak’ın payı ise yüzde 8 oldu.
Ocak-Eylül 2024 dönemi ihracatını Birliğimizin mal grupları açısından incelediğimizde, sebze meyve bitki parçaları konserveleri geçen yıl aynı döneme göre yüzde 30 artış ile 47 milyon dolar ihracata ulaşarak ilk sırada yer aldı. Dondurulmuş patates konserveleri 43,1 milyon dolar ihracat ile ikinci sırada, gazlı sular maden suları ve gazozlar ise 40,7 milyon dolar ihracat ile 3.sırada yer aldı. En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz diğer ilk 10 mal grubu sırasıyla dondurulmuş sebzeler, bira, dondurulmuş meyveler, turunçgil konserveleri, domates salçası, sular, buz ve kar ve domates konserveleri oldu.
Prof. Dr. Senih Yazgan
UYMSİB Yönetim Kurulu Başkanı
İlk 9 ayda yüzde 11 ihracat artışı yakaladık
Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) olarak 2023 yılında hedeflerimizin üzerinde bir ihracata imza atmayı başardık. Birliğimiz yıl genelinde geçen yıla göre yüzde 40,4’lük artışla toplam 203 milyon 294 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirdi. Toplamda 80’in üzerinde ülkeye ihracat yapıyoruz. UYMSİB olarak bu yıl Eylül ayında 33 milyon 556 bin dolar ihracat gerçekleştirdik. 2024 yılının Ocak-Eylül döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11’lik artışla ihracatımız 165 milyon 42 bin dolar düzeyine ulaştı.
Bu dönemde en büyük ilk 10 pazarımız sırasıyla Almanya, Hollanda, Rusya, Birleşik Krallık, Avusturya, Polonya, Fransa, İsviçre, Romanya ve Hong Kong’tan oluştu. Mal gruplarına göre ihracatı değerlendirdiğimizde ise ihracatta ilk sırayı yüzde 40,7 artış ve 41 milyon dolar ihracat ile incir aldı. En çok incir ihraç ettiğimiz ülkeler Almanya, Avusturya ve Hollanda oldu.
Ocak-Eylül döneminde en çok ihracat yaptığımız ilk 10 ürün grubumuz sırasıyla, incir, siyah zeytin, kiraz/vişne, şeftali, biber, domates, armut, yeşil zeytin ve mandarin oldu. Bu dönemde en büyük pazarımız yüzde 41,7’lik pay ve 68,8 milyon dolar ihracatla Almanya oldu. Almanya’ya en çok siyah zeytin, incir ve biber ihracatı gerçekleştirdik.
