- NASA'nın Kızıl Gezegendeki en son altı tekerlekli aracından alınan resimler, bölgenin tarihinin önemli sel olayları yaşadığını gösteriyor.
NASA'nın Perseverance (Azim) Mars gezicisi, JezeroKrateri'ndeki şu anda kuru olan gölün hidrolojik döngüsünün, başlangıçta düşünülenden daha karmaşık ve ilgi çekici olduğunu ayrıntılarıyla anlatıyor.
Bulgular, gezicinin, uzun zaman önce krater gölünü besleyen eski bir nehrin ağzında biriken tortulardan oluşan, eğimli yüzey veya deltadaki sarplıklar olarak adlandırılan uzun, dik yamaçların sağladığı ayrıntılı görüntülemeye dayanmaktadır.
Görüntüler, milyarlarca yıl önce, Mars'ın yüzeyinde akan suyu destekleyecek kadar kalın bir atmosfere sahipken, Jezero'nun yelpaze şeklindeki nehir deltasının, kraterin çok dışındaki dağlık bölgelerden kayaları ve enkazı kendisine taşıyan geç dönem sel olayları yaşadığını ortaya koyuyor.
- Bu resim Hakkında :Mars'ın delta olarak bilinen Jezero Krateri içindeki yelpaze şeklindeki tortu birikintisinin bir kalıntısı olan “Kodiak”ın bu görüntüsü, Perseverance'ınMastcam-Z cihazı tarafından çekildi.Kredi: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
Gezicinin sol ve sağ Mastcam-Z kameralarının yanı sıra Uzak Mikro-Görüntüleyici veya RMI (SuperCam cihazının bir parçası) tarafından alınanlar , gezicinin organik bileşikler ve orada yaşamın bir zamanlar var olduğuna dair başka kanıtlar içeren kaya ve tortu örneklerini en iyi nerede avlayabileceği konusunda fikir verir.
Gezici, eski mikrobiyal yaşam belirtilerini barındırma potansiyeli nedeniyle uzun süredir deltayı ziyaret etmeyi planlıyor.
Misyonun birincil hedeflerinden biri, çok görevli Mars Sample Return çabasıyla Dünya'ya getirilebilecek örnekleri toplamak ve bilim adamlarının malzemeyi Mars'a getirmek için çok büyük olan güçlü laboratuvar ekipmanlarıyla analiz etmelerini sağlamak.
"Bu, Jezero'da bir göl ve nehir deltasının varlığını kesin olarak doğrulamamızı sağlayan kilit gözlemdir."
PERSEVERANCE'IN 'KODİAK'ANI
Görüntülerin çekildiği sırada, uçurumlar gezicinin kuzeybatısında ve yaklaşık 2.2 kilometre uzaklıktaydı. Gezicinin güneybatısında ve yaklaşık olarak aynı mesafede, ekibin "Kodiak" adını verdiği bir başka önemli kaya çıkıntısı bulunuyor.
Antik geçmişinde, Kodiak, o zamanlar bozulmamış bir jeolojik yapı olan deltanın güney ucundaydı.
Perseverance'ın gelişinden önce, Kodiak yalnızca yörüngeden görüntülenmişti. Yüzeyden, gezicinin Mastcam-Z ve RMI görüntüleri, Kodiak'ın doğu yüzü boyunca ilk kez stratigrafiyi (jeolojik tortuların göreceli zamanlaması hakkında bilgi sağlayan kaya katmanlarının düzeni ve konumu) ortaya çıkardı.
Buradaki eğimli ve yatay katmanlaşma, bir jeologun Dünya üzerindeki bir nehir deltasında görmeyi beklediği şeydir.
Fransa'nın Nantes kentindeki Laboratoire de Planétologie et Géodynamique'den bir Perseverancebilimcisi ve makalenin baş yazarı Nicolas Mangold, “Daha önce hiç bu kadar iyi korunmuş stratigrafi Mars'ta görülmedi” diyor ve ekliyor. "Bu, Jezero Kraterinde bir göl ve nehir deltasının varlığını kesin olarak doğrulamamızı sağlayan kilit gözlemdir.”
Kodiak sonuçları önemli olsa da, gezici bilim ekibine en büyük sürprizi, kuzeydoğudaki sarp kayalıkların görüntülerinin anlattığı hikaye oldu.
- Resim Hakkında :JezeroKrateri'nin nehir deltasının üst mozaiği, Mastcam-Z cihazı tarafından 17 Nisan 2021'de NASA'nın Azim gezicisinde çekilen birden fazla görüntüden bir araya getirildi. Alttaki açıklamalı görüntü, escarpments olarak bilinen dört belirgin uzun, dik ve sarp eğimin konumunu vurguluyor. Kaynak :NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
HAREKETLİ KAYALAR
Bu çatlakların görüntüleri, alt yarısında Kodiak'ınkine benzer bir katmanlanma gösterdi. Ancak, dik duvarlarının her birinin daha ilerisinde ve tepede, Mastcam-Z ve RMI taşları ve kayaları görüntüleri.
Mangold, "Çapı 1,5 metreye kadar olan kayalar içeren uçurumlarda, orada hiçbir işimiz olmadığını bildiğimiz farklı katmanlar gördük" diyor.
Bu katmanlar, deltayı besleyen yavaş, kıvrımlı su yolunun daha sonra hızlı hareket eden sel baskınları tarafından dönüştürülmüş olması gerektiği anlamına gelir. Mangold ve bilim ekibi, kayaları taşımak için gereken su selinin- bazıları onlarca 6 ila 30 km / saatarasında değişen hızlarda seyahat etmesi gerektiğini tahmin ediyor.
Londra ImperialCollege'danPerseverance bilim adamı ve makalenin ortak yazarı SanjeevGupta diyor ki:
“Bu sonuçların örnekleme için kaya seçimi stratejisi üzerinde de etkisi var” diyor. "Deltanın dibindeki en ince taneli malzeme muhtemelen organik ve biyo-imza kanıtlarını bulmak için elimizden gelenin en iyisini yapıyor.
Ve tepedeki kayalar, eski kabuklu kaya parçalarını örneklememizi sağlayacak. Her ikisi de, Mars SampleReturn'den önce kayaları örneklemek ve önbelleğe almak için ana hedeflerdir."
DERİNLİKLERİ DEĞİŞEN BİR GÖL
JezeroKrateri'nin eski gölünün tarihinin başlarında, seviyelerinin kraterin doğu kenarını tepeleyecek kadar yüksek olduğu düşünülüyor, burada yörüngesel görüntü bir çıkış nehir kanalının kalıntılarını gösteriyor.
Yeni makale, Jezero'nun zaman içinde büyük ölçüde dalgalanan gölünün boyutunu, su kütlesi sonunda tamamen kaybolmadan önce su seviyesinin onlarca metre yükselip alçaldığını açıklayarak bu düşünceye katkıda bulunuyor.
Su seviyesindeki bu dalgalanmaların selden mi yoksa daha kademeli çevresel değişikliklerden mi kaynaklandığı bilinmemekle birlikte, bilim ekibi, Jezero deltasının tarihinin daha sonra, göl seviyelerinin gölün en yüksek seviyesinin 100 metre altındayken meydana geldiğini belirledi.
Ekip gelecekte daha fazla içgörü elde etmeyi dört gözle bekliyor: Delta, gezici ekibin gelecek yılki ikinci bilim kampanyasının başlangıç noktası olacak.
Gupta, "Jezero deltasının daha iyi anlaşılması, bölgedeki hidrolojideki değişikliği anlamanın anahtarıdır ve potansiyel olarak tüm gezegenin neden kuruduğuna dair değerli bilgiler sağlayabilir” diyor.
PERSEVERANCE HAKKINDA DAHA FAZLA BİLGİ
Perseverance'ın Mars'taki misyonunun temel hedeflerinden biri , antik mikrobiyal yaşam belirtilerinin araştırılması da dahil olmak üzereastrobiyolojidir.
Gezici, gezegenin jeolojisini ve geçmiş iklimini karakterize edecek, Kızıl Gezegenin insan keşfinin önünü açacak ve Mars kayalarını düzenleyerek toplayıp önbelleğe alan ilk görev olacak.
Sonraki NASA misyonları, ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ile işbirliği içinde, bu mühürlü örnekleri yüzeyden toplamak ve derinlemesine analiz etmek ve Dünya'ya geri göndermek için Mars'a uzay aracı gönderecektir.
Mars 2020 Perseverance görevi, NASA'nın Kızıl Gezegenin insan keşfine hazırlanmaya yardımcı olacak Ay'a Artemis misyonlarını içeren Ay'dan Mars'a keşif yaklaşımının bir parçasıdır .
Pasadena, California'da Caltech tarafından NASA için yönetilen JPL, Perseverance gezicisinin operasyonlarını inşa etti ve yönetiyor.
Kaynak :Jet Propulsion Laboratuvarı, Pasadena, Kaliforniya, Nasa2021-203
